اندیشه سیاسی آیت الله طالقانی
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1379 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
کلیدواژه:
طالقانی
،
محمود
،
۱۲۸۶-۱۳۵۸
،
اندیشه سیاسی
،
اوضاع اجتماعی
،
آزادی
،
استبداد
،
حاکمیت
،
حکومت
،
نظام شورایی
چکیده:
طالقانی متولد زمان مشروطه خواهی مردم ایران است. دوران کودکی و نوجوانی خود را در این دوران سپری کرد و با مفاهیمی چون آزادی، مبارزه با استبداد، دولت مشروطه اسلامی و مجلس شورای ملی آشنا گردیده است. این مفاهیم در شکل گیری اندیشه این نوجوانان تأثیر بسزایی داشته است. از سوی دیگ ایشان جوانی و دوران تحصل خود را در زمان رضاشاه گذراند که استبداد نوینی در جامعه شکل گرفته بود و نظام سیاسی ایران از مسیر اصلی خود یعنی مشروطه اسلامی منحرف گردیده بود و خط بطلانی بر مبارزات نوگرایان مسلمانان و روشنفکران ایران (در زمان نهضت مشروطیت) کشیده شده بود. انحراف از اصول دولت مشروطه اسلامی، در زمان محمد رضا پهلوی نیز ادامه پیدا کرد، به ویژه، پس از کودتای ۲۸ مرداد بر شدت آن افزوده شد. طالقانی به عنوان اندیشمند این زمان، معضل را، لزوم اصلاح سیاسی ایران در چارچوب قوانین دولت مشروطه اسلامی و جلوگیری از انحراف آن دانسته، و درمان آن را مقید بودن آن نظام سیاسی به قوانین مشروطه و رعایت مردم سالاری و دموکراسی توأم با حکومت دینی می داند. وی با توجه به اندیشه توحیدی خود در تکوین و تشریع، معتقد است که حاکمیت اصلی و اولی بر جهان هستی، از آن خداست و پس از او حاکمیت در زمین، از آن انسان است. از آنجا که انسان ها در زمین به علت روحیه استخدام طلبی دچار اختلاف و پراکندگی شدند، خداوند پیامبران را بر آنان مبعوث کرد، و در نظر شیعه پس از خاتم پیامبران، جانشینان او که ائمه (ع) باشند، حاکمیت خواهند داشت. در عصر عدم حضور امام، نوبت به فقهای عادل و عدول مؤمنین میرسد و به علت تعدد فقها و عدول مؤمنین، انتخاب و گزینش حاکم به وسیله رأی مردم معقولترین و مطلوبترین راه به نظر میرسد. با این بیان طالقانی به حکومتهای مردم سالاری نزدیک میشود و داشتن ابزارها و نهادهای مردم سالاری را در حکومتهای دینی لازم میداند. حکومت مردم سالاری که ایشان ارائه می دهد، تکیه بر آرای عمومی مردم و با توجه به معیارها و موازین متکامل و متحول اسلام میباشد. وی جهت برقراری قسط و عدل در جامعه، نظام شورایی را در کلیه سطوح جامعه مناسب میداند و اعتقاد دارد که حضور مردم در شوراها و اداره جامعه نه تنها حکومت دینی را تضمین میکند، بلکه از انحراف و حکومت جامعه جلوگیری میکند.
طالقانی متولد زمان مشروطه خواهی مردم ایران است. دوران کودکی و نوجوانی خود را در این دوران سپری کرد و با مفاهیمی چون آزادی، مبارزه با استبداد، دولت مشروطه اسلامی و مجلس شورای ملی آشنا گردیده است. این مفاهیم در شکل گیری اندیشه این نوجوانان تأثیر بسزایی داشته است. از سوی دیگ ایشان جوانی و دوران تحصل خود را در زمان رضاشاه گذراند که استبداد نوینی در جامعه شکل گرفته بود و نظام سیاسی ایران از مسیر اصلی خود یعنی مشروطه اسلامی منحرف گردیده بود و خط بطلانی بر مبارزات نوگرایان مسلمانان و روشنفکران ایران (در زمان نهضت مشروطیت) کشیده شده بود. انحراف از اصول دولت مشروطه اسلامی، در زمان محمد رضا پهلوی نیز ادامه پیدا کرد، به ویژه، پس از کودتای ۲۸ مرداد بر شدت آن افزوده شد. طالقانی به عنوان اندیشمند این زمان، معضل را، لزوم اصلاح سیاسی ایران در چارچوب قوانین دولت مشروطه اسلامی و جلوگیری از انحراف آن دانسته، و درمان آن را مقید بودن آن نظام سیاسی به قوانین مشروطه و رعایت مردم سالاری و دموکراسی توأم با حکومت دینی می داند. وی با توجه به اندیشه توحیدی خود در تکوین و تشریع، معتقد است که حاکمیت اصلی و اولی بر جهان هستی، از آن خداست و پس از او حاکمیت در زمین، از آن انسان است. از آنجا که انسان ها در زمین به علت روحیه استخدام طلبی دچار اختلاف و پراکندگی شدند، خداوند پیامبران را بر آنان مبعوث کرد، و در نظر شیعه پس از خاتم پیامبران، جانشینان او که ائمه (ع) باشند، حاکمیت خواهند داشت. در عصر عدم حضور امام، نوبت به فقهای عادل و عدول مؤمنین میرسد و به علت تعدد فقها و عدول مؤمنین، انتخاب و گزینش حاکم به وسیله رأی مردم معقولترین و مطلوبترین راه به نظر میرسد. با این بیان طالقانی به حکومتهای مردم سالاری نزدیک میشود و داشتن ابزارها و نهادهای مردم سالاری را در حکومتهای دینی لازم میداند. حکومت مردم سالاری که ایشان ارائه می دهد، تکیه بر آرای عمومی مردم و با توجه به معیارها و موازین متکامل و متحول اسلام میباشد. وی جهت برقراری قسط و عدل در جامعه، نظام شورایی را در کلیه سطوح جامعه مناسب میداند و اعتقاد دارد که حضور مردم در شوراها و اداره جامعه نه تنها حکومت دینی را تضمین میکند، بلکه از انحراف و حکومت جامعه جلوگیری میکند.
اندیشه سیاسی آیت الله طالقانی
3/20/2000 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
زندگى و گزیده اندیشه سیاسى آیت الله طالقانى
نویسنده:
علی شیرخانی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 سال اول - شماره دوم - پاییز 77
جلوه هاى روشنفکرى آیت اللّه طالقانى در اندیشه و رفتار
نویسنده:
سید عباس رضوی
،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1386 شماره 144-143
آزادی سیاسی در اندیشه آیت الله مطهری و آیت الله بهشتی
نویسنده:
شریف لک زایی
،
کتاب: بوستان کتاب - 1382
فلسفه حق در اندیشه سیاسی آیت الله مطهری
نویسنده:
حسین توسلی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1380 (پياپي 13)، بهار 1380 شماره1
اندیشه و مواضع سیاسی آیت الله فاضل لنکرانی
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1389 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
اندیشه سیاسی آیت الله سید محسن طباطبایی (حکیم)
نویسنده:
سید محمد رضا موسویان
،
کتاب: بوستان کتاب - 1389
اندیشه ها و مواضع سیاسی آیت الله العظمی بروجردی
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]