تأملاتی معنا شناختی در حقیقت ارزش اخلاقی
نویسنده:
محمدعلی مبینی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1390 شماره 64
چکیده:
برخی نظریههای اخلاقی به ویژه نظریههایی که تبیینی توحیدی از ارزش اخلاقی ارائه دادهاند به فاصلۀ عمیقی میان حیث معناشناختی و حیث وجودشناختی مقولات ارزشی دامن زدهاند. اما به نظر میرسد ارائۀ هرگونه تبیین وجودشناسانۀ موفق از مقولات ارزشی به همسو بودن آن تبیین با ارتکازات مفهومی و شهودات معناشناختی ما بستگی دارد. در این مقاله، با انجام برخی کاوشهای معناشناسانه دربارۀ خوبی و بدی امور به این نتیجه میرسیم که ما در مقام معناشناسی، گونهای قابلیت تحسین را در خود امور ارزشی و اخلاقی مییابیم و این چیزی است که در نظریهای مانند نظریۀ ضرورت بالقیاس الی الغیر -که بنابر تقریر مشهور آن، یک تبیین توحیدی و خدامحورانه به شمار میرود- نادیده گرفته شده است و در نتیجه، به پیامدی ناخواسته گرفتار میشود که بر اساس آن درکهای اولیۀ ما از ارزش مندی امور اخلاقی از اعتبار میافتند و دسترسی معرفتی ما را به ارزشها دشوار میسازند و به جهت دشواری کسب چنین معرفتهایی، احتمال انحرافها و اختلافات معرفتی در قلمرو اخلاق و در پی آن، اختلافهای اخلاقی در جامعه زیاد میشود.
برخی نظریههای اخلاقی به ویژه نظریههایی که تبیینی توحیدی از ارزش اخلاقی ارائه دادهاند به فاصلۀ عمیقی میان حیث معناشناختی و حیث وجودشناختی مقولات ارزشی دامن زدهاند. اما به نظر میرسد ارائۀ هرگونه تبیین وجودشناسانۀ موفق از مقولات ارزشی به همسو بودن آن تبیین با ارتکازات مفهومی و شهودات معناشناختی ما بستگی دارد. در این مقاله، با انجام برخی کاوشهای معناشناسانه دربارۀ خوبی و بدی امور به این نتیجه میرسیم که ما در مقام معناشناسی، گونهای قابلیت تحسین را در خود امور ارزشی و اخلاقی مییابیم و این چیزی است که در نظریهای مانند نظریۀ ضرورت بالقیاس الی الغیر -که بنابر تقریر مشهور آن، یک تبیین توحیدی و خدامحورانه به شمار میرود- نادیده گرفته شده است و در نتیجه، به پیامدی ناخواسته گرفتار میشود که بر اساس آن درکهای اولیۀ ما از ارزش مندی امور اخلاقی از اعتبار میافتند و دسترسی معرفتی ما را به ارزشها دشوار میسازند و به جهت دشواری کسب چنین معرفتهایی، احتمال انحرافها و اختلافات معرفتی در قلمرو اخلاق و در پی آن، اختلافهای اخلاقی در جامعه زیاد میشود.
تأملاتی معنا شناختی در حقیقت ارزش اخلاقی
3/21/2011 12:00:00 AM
تأملاتی معنا شناختی در حقیقت ارزش اخلاقی
نویسنده:
محمدعلی مبینی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1390 شماره 64
تاملاتی معرفت شناختی در باب عدالت فرهنگی
نویسندگان:
احمد اولیایی*
،
احمد واعظی
،
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1399 دوره 8، شماره 3 (زمستان 1399)
حقیقت دین ابعاد چندگانه معنا
نویسنده:
نینیان اسمارت ترجمه عبدالرسول کشفى
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1382 شماره 32-31
مبانی انسان شناختی ارزش ها
نویسندگان:
آفرین قائمی
،
کریم خان محمدی
،
مقاله نشریه: معرفت » سال 1392 (پياپي 191)، آبان 1392 شماره8
منابع معرفت شناختی ارزش ها
نویسندگان:
آفرین قائمی*
،
کریم خانمحمدی
،
مقاله نشریه: معرفت » سال 1394 (پياپي 208)، فروردين 1394 شماره1
تحلیل معنا شناختی مفهوم تبلیغ در قرآن کریم
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1396 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
تامّلی معنا شناختی در واژه های امام و امامت
نویسنده:
هادی یساقی
،
مقاله نشریه: جستار » سال 1391 33و34 (ویژه کلام و فلسفه تطبیقی)
بررسی دیدگاههای فلسفی دربارة نسبت ارزش زیباشناختی و ارزش اخلاقی
نویسنده:
جواد امین خندقی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1394 شماره 42