اصول تفسیر متون مقدس در «فی ظلال القرآن»
نویسنده:
سید حیدر علوی نژاد
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1375 7-8
کلیدواژه:
متون مقدس
،
هرمنوتیک
،
سیّد قطب
،
فى ظلال القرآن
،
مبانى فهم قرآن
،
مکى و مدنى
،
شخصیّتسوره
،
موضوع سوره
چکیده:
تبیین اصول نظرى سید قطب در "فى ظلال القرآن" و نمودار ساختن تشابه این نظریات با اصول هرمنوتیک است. نویسنده پس از رد کردن آشنایى سیّد قطب با نظریات دانشمندان غربى در زمینه هرمنوتیک و نیز استنباط این دیدگاهها توسط سیّد قطب از میراث عظیم فرهنگى تفسیر و علوم قرآن؛ این دیدگاه را رهاورد "زندگى در فضاى قرآنى" و محصول اندیشه و تأمّلات ژرف و روشمند دانشمندى مسلمان دانسته است. سید قطب معتقد است پیش فهمهایى مانند: "قرآن کتاب هدایت است"، "منشأ وجود انسان، جهان و قرآن یکى است"، "مخاطب قرآن عقل و فطرت و روان انسان است" به مفسّر کمک مىکند تا چیزهایى را ببیند که منکران جهان غیب از آن محروم و بىبهرهاند. وى تأکید مىکند که باید متون قرآنى را در موقعیت ویژه تاریخى اش مطالعه کرد. به نظر سید قطب، قرآن یک کلّ تجزیهناپذیر است که هر قسمتى جزئى از آن پیکر و کلّ است و محور تمام معارف قرآن، توحید است. تبیین این حقیقت محورى، اساسىترین معناى متن قرآنى در مکه است، اما در مدینه، تشریع نظام اجتماعى بر اساس جهان بینى توحیدى، محور قرار مىگیرد. وى تأکید مىکند که براى هر سوره مرکزیتى وجود دارد که تمامى آیات و مقطعهاى آن گرد آن دور مىزند. تمام قرآن طبیعت خاص دارد و هر سوره نیز علاوه بر مشترکات نوعى با دیگر سورهها، شخصیت و فردیت خویش را دارد، قرآن با تمام گستردگى موضوعات، محور و هدف واحدى را دنبال مىکند و هر سوره نیز با وجود تنوع موضوعات، محورى یگانه دارد و هدفى ویژه را دنبال مىکند. نیز فاصله زمانى از عصر نزول را سبب اصلى فاصله مسلمانان امروزى از فهم معناى قرآن مىداند.
تبیین اصول نظرى سید قطب در "فى ظلال القرآن" و نمودار ساختن تشابه این نظریات با اصول هرمنوتیک است. نویسنده پس از رد کردن آشنایى سیّد قطب با نظریات دانشمندان غربى در زمینه هرمنوتیک و نیز استنباط این دیدگاهها توسط سیّد قطب از میراث عظیم فرهنگى تفسیر و علوم قرآن؛ این دیدگاه را رهاورد "زندگى در فضاى قرآنى" و محصول اندیشه و تأمّلات ژرف و روشمند دانشمندى مسلمان دانسته است. سید قطب معتقد است پیش فهمهایى مانند: "قرآن کتاب هدایت است"، "منشأ وجود انسان، جهان و قرآن یکى است"، "مخاطب قرآن عقل و فطرت و روان انسان است" به مفسّر کمک مىکند تا چیزهایى را ببیند که منکران جهان غیب از آن محروم و بىبهرهاند. وى تأکید مىکند که باید متون قرآنى را در موقعیت ویژه تاریخى اش مطالعه کرد. به نظر سید قطب، قرآن یک کلّ تجزیهناپذیر است که هر قسمتى جزئى از آن پیکر و کلّ است و محور تمام معارف قرآن، توحید است. تبیین این حقیقت محورى، اساسىترین معناى متن قرآنى در مکه است، اما در مدینه، تشریع نظام اجتماعى بر اساس جهان بینى توحیدى، محور قرار مىگیرد. وى تأکید مىکند که براى هر سوره مرکزیتى وجود دارد که تمامى آیات و مقطعهاى آن گرد آن دور مىزند. تمام قرآن طبیعت خاص دارد و هر سوره نیز علاوه بر مشترکات نوعى با دیگر سورهها، شخصیت و فردیت خویش را دارد، قرآن با تمام گستردگى موضوعات، محور و هدف واحدى را دنبال مىکند و هر سوره نیز با وجود تنوع موضوعات، محورى یگانه دارد و هدفى ویژه را دنبال مىکند. نیز فاصله زمانى از عصر نزول را سبب اصلى فاصله مسلمانان امروزى از فهم معناى قرآن مىداند.
اصول تفسیر متون مقدس در «فی ظلال القرآن»
3/20/1996 12:00:00 AM
اعجاز البیان فی تفسیر ام القرآن
مصحح:
سیدجلال الدین آشتیانی
، نویسنده:
صدرالدين القونوي
،
کتاب: بوستان کتاب - 1390
غاية الحرية في القرآن الكريم في ضوء المبادي الأنثروبولوجية في تفسير الميزان
مقاله نشریه: الفکر السیاسي الاسلامي » سال 2023 شماره 3
نخستین تلاش های شیعی در تفسیر کتاب مقدس: مصباح الظلمات فی تفسیر التورات
نویسنده:
حیدر عیوضی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1395 شماره 162
همسویی آموزه های متون مقدس
نویسنده:
سید ابراهیم سجادی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 شماره 31