«تأسیس اصل» به مثابۀ روش مطالعۀ انتقادی؛ گزارش موردی
نویسندگان:
علی بهرامی
،
سید حسین حسینی
،
علی بهرامی
،
سید حسین حسینی
،
مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1401 شماره 13
چکیده:
این مقاله از رویکردی انتقادی در مطالعات روششناسی با عنوان «تأسیس اصل» یاد میکند و در پی تبیین این روش کاربردی برآمده است. روش «تأسیس اصل» در قالبی عینی و با مشارکت پژوهشگران حوزۀ علوم انسانی توضیح داده شده و براین‌اساس، پژوهشگران در مراحل چهارگانه و با معین شدن مطالعه‌ای موردی، به نتایج مشخصی رسیده‌اند و کاربردی بودن ساختار و محتوای روش، نشان داده شده است. ازاین رو پژوهش پیش‌رو از خصلت کارگاهی نیز برخوردار است و می‌تواند در مقیاس‌های مختلف دیگری نیز به کار بسته شود. نوشتار پیش‌رو بر اساس توجه‌به روابط سه‌گانۀ هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روششناسی، تأکید خود را بر توجه به اهمیت و جایگاه اعتباریِ روششناسی در علوم اجتماعی و انسانی قرار داده است، در نتیجه، مبنای تبیین «تأسیس اصل»، وجود ضرورت در پاسخ به «چگونگی» نقد و در جهت تحقق فضای «نقدعلمی» در قلمرو علوم انسانی است. پیش از شرح و ارائۀ این روش کاربردی در حوزۀ مطالعات انتقادی، ریشه‌ها و مبانی معرفتی، و بروز و ظهور نقد علمی بیان شده تا به پیش زمینههای تکیه‌گاه عقلانی آن نیز توجه شود. همچنین در بدنۀ تحقیق و در اثنای توجه‌به روش «تأسیس اصل» بر حرکت در مسیر تفکر انتقادی به‌مثابۀ مقدمه ای بنیادین برای ورود به نقدپژوهی پرداخته شده است.
این مقاله از رویکردی انتقادی در مطالعات روششناسی با عنوان «تأسیس اصل» یاد میکند و در پی تبیین این روش کاربردی برآمده است. روش «تأسیس اصل» در قالبی عینی و با مشارکت پژوهشگران حوزۀ علوم انسانی توضیح داده شده و براین‌اساس، پژوهشگران در مراحل چهارگانه و با معین شدن مطالعه‌ای موردی، به نتایج مشخصی رسیده‌اند و کاربردی بودن ساختار و محتوای روش، نشان داده شده است. ازاین رو پژوهش پیش‌رو از خصلت کارگاهی نیز برخوردار است و می‌تواند در مقیاس‌های مختلف دیگری نیز به کار بسته شود. نوشتار پیش‌رو بر اساس توجه‌به روابط سه‌گانۀ هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روششناسی، تأکید خود را بر توجه به اهمیت و جایگاه اعتباریِ روششناسی در علوم اجتماعی و انسانی قرار داده است، در نتیجه، مبنای تبیین «تأسیس اصل»، وجود ضرورت در پاسخ به «چگونگی» نقد و در جهت تحقق فضای «نقدعلمی» در قلمرو علوم انسانی است. پیش از شرح و ارائۀ این روش کاربردی در حوزۀ مطالعات انتقادی، ریشه‌ها و مبانی معرفتی، و بروز و ظهور نقد علمی بیان شده تا به پیش زمینههای تکیه‌گاه عقلانی آن نیز توجه شود. همچنین در بدنۀ تحقیق و در اثنای توجه‌به روش «تأسیس اصل» بر حرکت در مسیر تفکر انتقادی به‌مثابۀ مقدمه ای بنیادین برای ورود به نقدپژوهی پرداخته شده است.
«تأسیس اصل» به مثابۀ روش مطالعۀ انتقادی؛ گزارش موردی
1/1/1401 12:00:00 AM
اتواتنوگرافی به مثابه روش پژوهش
نویسندگان:
سید محمد ذوالفقاری*
،
سید محمدحسین هاشمیان
،
مقاله نشریه: دین و سیاست فرهنگی » سال 1398 پاییز و زمستان 1398 شماره 2
بازاندیشی جامعه شناختی هیات به مثابه حوزه عمومی قدسی (مطالعه موردی «هیات ثارالله» زنجان)
نویسندگان:
میثم بیگدلی *
،
اصغر اسلامی تنها
،
مقاله نشریه: معرفت فرهنگی اجتماعی » سال 1402 دوره 14، شماره 2 (بهار 1402)
روش شناسی قرآن پژوهان معاصر؛ مطالعه موردی محمد ارکون
نویسنده:
سید حسین سیدی
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1399 شماره 18
انسان به مثابه یک امت در قرآن کریم (مطالعه موردی آیات 123 - 120 سوره نحل)
مقاله نشریه: نشریه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی » سال 1399 دوره 3، شماره 1 (بهار و تابستان 1399)
اجتماع گرایی، به مثابه انتقادی نو بر لیبرالیسم
نویسندگان:
سیدمحمدرضا محمودپناهی
،
منصور میراحمدی
،
مقاله نشریه: اندیشه سیاسی اسلام » سال 1389 پاييز 1389 شماره3
آسیب‌شناسی مناقب‌نگاری اهل بیت(ع)؛ مطالعه موردی: گزارش بیرون کشیدن تیر
نویسنده:
محمد غفوری
،
مقاله نشریه: سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی » سال 1400 شماره 12
شمول گرایی منطقی به مثابه روش عقلانیت نوین
نویسنده:
سید مجید ظهیری*
،
مقاله نشریه: پژوهش های عقلی نوین » سال 1401 دوره 7، شماره 13 (بهار و تابستان 1401)
شمول گرایی منطقی به مثابه روش عقلانیت نوین
نویسنده:
سید مجید ظهیری
،
مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1401 شماره 13
لقب ها و کنیه ها به مثابه منابعی نویافته در جریان شناسی تاریخ اسلام؛ مطالعه موردی ابوتراب
نویسندگان:
حامد قرائتی *
،
نعمت الله صفری فروشانی
،
مقاله نشریه: پژوهش نامه تاریخ اسلام » شماره19
«قاعده تقابل» به مثابه یک اصل در تحلیل اجتماعی متون دینی
نویسنده:
محمدحسن احمدی
،
مقاله نشریه: گفتمان نخبگان علوم انسانی » سال 1397 شماره 3