ایدئولوژی تکفیر؛ سرشت و راهبرد مواجهه با آن

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1396 شماره 77 - بهار 96
چکیده:
ایده «نظم جدید اسلامی» از سوی گروه‏های رادیکال سلفی، مهم‏ترین چالش کنونی جهان اسلام و نیز دولت‏های مدرن است که آن را در سنت تاریخی جهاد دوباره کشف کرده‏اند. هدف اصلی این گروه‏ها، جایگزین کردن «خلافت اسلامی» به‏جای دولت‏های سکولارِ مبتنی بر نظم و پیمان وِستفالی است. این ایده که در نسل کنونی سلفی‏ها هواخواهان بسیاری دارد، پدیده جدیدی است که زبان آن سنتی، ولی ماده و محتوای آن کاملاً جدید است. گذشته از اینکه جریان سلفیه تکفیری به دنبال تهذیب فرهنگی دارالاسلام و نیز ضدیت با هرگونه آمیختگی و ادغام با مظاهر مدرنیته و پلورالیزم فرهنگی است، روشی در اقامه جهاد و تسلیم کردن مناطق مسلمان‏نشین دنبال کرده است که اغلب پیشینه‏ای در سنت و سیره نبی گرامی اسلام(ص) ندارد. اگر در قرن نوزدهم میلادی جهاد الگویی برای بسیج مردم بر ضد استعمار خارجی به شمار می‏رفت، امروزه الگوی جهاد، نه ابزاری برای دفاع، بلکه وسیله‏ای برای تحقق نظمی جدید مبتنی بر خلافت است. تحقق چنین نظمی دشوار و نیازمند جان‏فشانی مجاهدانی است که در این راه به جهاد می‏پردازند. مهم آن است که این آرزو، اندیشه مسلمانان را تغییر دهد و آنان را در ساقط کردن دولت‏های ملی در خانه قانع کند و برای استقرار نظمی اسلامی در سراسر جهان مهیا سازد. ازاین‏رو، مهم‏ترین پرسش مطرح آن است که: سلفیه تکفیری چگونه دست به تغییر ماده و محتوای الگوی جهاد زده و بدین‏ترتیب، خود را از دستگاه‏های فقه اهل سنت متمایز ساخته است؟ به همین دلیل در این مقاله کوشیده‏ایم برخی از این دگرگونی‏ها را شناسایی کنیم و در نهایت به مهم‏ترین راهبردهای مواجهه با آن بپردازیم.

راهبرد های ائمه در مواجهه با ناهنجاری های اجتماعی

کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1394

دگردیسی ارزش‌ها و چگونگی مواجهه با آن

مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1397 شماره 4 (پیاپی 20)

بازخوانی نگاه صدرایی به سرشت علم و اقسام آن

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1396 تابستان 96 - مسلسل 32

استعمار و تکفیر

مقاله نشریه: حوزه » سال 1365 شماره 16

اسلام و تکفیر

مقاله نشریه: حوزه » سال 1365 شماره 17

گمانه‌های جواز اباحه‌گری خطابیه و مواجهه امام صادق(ع) با آن

مقاله نشریه: سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی » سال 1399 شماره 11

بازتقریر خاستگاه شبهه بمثابه مبنای معرفتی مواجهه و مقابله با آن

مقاله نشریه: » سال 1401 دوره 4، شماره 1 (بهار و تابستان 1401)

بازشناسی سرشت فضایل با تأکید بر دیدگاه لیندا زگزبسکی

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1393 شماره 76

چرایی لغزش مالی کارگزاران امیرالمومنین علی (ع) و چگونگی مواجهه امام با آن

مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1400 دوره 22، شماره 86 (تابستان 1400)
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397