مبانی عامّ حکمِ صحّت در رفتارِ تقیهای؛ واکاوی زمینهها و تحلیل در ساحتِ عبادات و معاملات
نویسندگان:
محمّدرضا منوچهری نایینی
،
محمّد حکیم
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1400 شماره 2
چکیده:
فقیهانِ امامیه با توجه به اهمیت و جایگاه تقیّه در نظام اندیشه شیعه، و تأکید و ترغیب فراوانِ شریعت نسبت به این نهاد دینی، در تبیینِ آثار آن اهتمام ورزیده؛ و به استنباطِ فقهی و ارائه دیدگاه در زمینه احکامِ تکلیفی و وضعی در رفتارهای تقیه ای پرداخته اند. در آثار فقهی، درباره حکم وضعی عبادات و معاملاتِ تقیه ای، مباحث متعدّد و دیدگاه های متفاوتی مطرح گردیده است؛ اما بنیان های عامِ آن نظریاتِ اجتهادی، به طورِ مستقل تبیین نشده است. به همین سبب، این نوشتار ضمنِ بازاندیشی انتقادی دیدگاه ها، به واکاوی و تحلیل مبانی و مستنداتِ حکم وضعی اعمال تقیه ای و بازپژوهی قلمرو آثار آن مبانی، در ساحتِ عبادات و معاملات- به معنای اعمّ- پرداخته است. در این جستار که با روشِ توصیفی- تحلیلی سامان یافته است، «ادلّه عامِ شرعی در اذن به امتثالِ تقیه ای»(روایاتِ تقیه)، «حدیث رفع»، «قاعده میسور» و «کشفِ امر به امتثال تقیهای از طریق پیوستگی و انضمام اوامرِ عبادات با اوامرِ تقیه»، به عنوانِ مبانی حکم صحّت در اعمال تقیه ای پذیرفته گردیده است. بر اساسِ مبانی یادشده، به شرطِ صدق عرفی اضطرار و انطباقِ عنوان بر مقدار باقیمانده از عمل، حکم وضعی صحّت و آثارِ آن در عبادات و معاملاتِ انجام گرفته در شرایطِ تقیه جاری و مترتّب می شود. اثر صحّت در رفتارهای عبادی تقیهای، اِجزاء و بسندگی عبادت و بینیازی از اعاده یا قضا است؛ و در معاملاتِ تقیه ای نیز، ترتّبِ آثار مورد انتظار از عقود و ایقاعات را نتیجه می دهد.
فقیهانِ امامیه با توجه به اهمیت و جایگاه تقیّه در نظام اندیشه شیعه، و تأکید و ترغیب فراوانِ شریعت نسبت به این نهاد دینی، در تبیینِ آثار آن اهتمام ورزیده؛ و به استنباطِ فقهی و ارائه دیدگاه در زمینه احکامِ تکلیفی و وضعی در رفتارهای تقیه ای پرداخته اند. در آثار فقهی، درباره حکم وضعی عبادات و معاملاتِ تقیه ای، مباحث متعدّد و دیدگاه های متفاوتی مطرح گردیده است؛ اما بنیان های عامِ آن نظریاتِ اجتهادی، به طورِ مستقل تبیین نشده است. به همین سبب، این نوشتار ضمنِ بازاندیشی انتقادی دیدگاه ها، به واکاوی و تحلیل مبانی و مستنداتِ حکم وضعی اعمال تقیه ای و بازپژوهی قلمرو آثار آن مبانی، در ساحتِ عبادات و معاملات- به معنای اعمّ- پرداخته است. در این جستار که با روشِ توصیفی- تحلیلی سامان یافته است، «ادلّه عامِ شرعی در اذن به امتثالِ تقیه ای»(روایاتِ تقیه)، «حدیث رفع»، «قاعده میسور» و «کشفِ امر به امتثال تقیهای از طریق پیوستگی و انضمام اوامرِ عبادات با اوامرِ تقیه»، به عنوانِ مبانی حکم صحّت در اعمال تقیه ای پذیرفته گردیده است. بر اساسِ مبانی یادشده، به شرطِ صدق عرفی اضطرار و انطباقِ عنوان بر مقدار باقیمانده از عمل، حکم وضعی صحّت و آثارِ آن در عبادات و معاملاتِ انجام گرفته در شرایطِ تقیه جاری و مترتّب می شود. اثر صحّت در رفتارهای عبادی تقیهای، اِجزاء و بسندگی عبادت و بینیازی از اعاده یا قضا است؛ و در معاملاتِ تقیه ای نیز، ترتّبِ آثار مورد انتظار از عقود و ایقاعات را نتیجه می دهد.
مبانی عامّ حکمِ صحّت در رفتارِ تقیهای؛ واکاوی زمینهها و تحلیل در ساحتِ عبادات و معاملات
3/21/2021 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
اخلاق بودایی: مبانی و ساحت ها
نویسنده:
مصطفی آزادیان
،
مقاله نشریه: معرفت ادیان » سال 1390 (پياپي 6)، بهار 1390 شماره2
تحلیل شرط نقدی بودن ثمن در معاملات سلف
نویسنده:
عبدالرسول احمدیان
،
مقاله نشریه: پژوهش های فقهی » سال 1394 بهار 1394 شماره1
مبانی حکم قمار و گروبندی
نویسندگان:
احمد واعظی
،
فاطمه بیرجندی
،
مقاله کنفرانس: دومین کنفرانس بین المللی حقوق، روانشناسی، علوم تربیتی و رفتاری - 1400
مبانى و معیارهاى رفتار با زن در قرآن
نویسنده:
سید حسین هاشمی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1380 25-26
تحلیل رفتار واقع گرایانه در سیره علوی
نویسندگان:
نجف لک زایی
،
حسن صادقیان
،
مقاله نشریه: حکومت اسلامی » سال 1393 (پياپي 74)، زمستان 1393 شماره4
واکاوی دیدگاه شیخ انصاری در استصحاب در حکم عقلی
نویسندگان:
طیبه بلوردی
،
محمدرضا علمی سولا
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1396 شماره 1
بررسی تاریخی زمینهها و چگونگی شکلگیری مبانی فکری شلمغانیه
نویسندگان:
صباح خسروی زاده
،
عبدالرفیع رحیمی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1394 شماره 4 - زمستان94 - مسلسل 64
تحلیل انتقادی حکم طهارت مسلوس و مبطون در هنگام نماز
مقاله نشریه: فقه » سال 1402 شماره 3 (فصل پاییز- پیاپی 115)