چکیده:
اکثر مسائل اخلاقى بلکه همه آنها، آثارى در زندگى اجتماعى بشر دارد، اعم از مادّى و معنوى، و جامعه انسانیّت منهاى اخلاق مفهوم واقعى خود را از دست مى‏دهد. تعالى روحى و نیل به فضایل و کمالات اخلاقى، از مهم‏ترین اهداف دین اسلام است و یکى از ابعاد و کارکردهاى اسلام، بُعد اخلاقى آن است، و مى‏توان گفت مقصود اصلى از همه اوامر و نواهى دینى تکامل اخلاقى انسان و درنهایت وصول به قرب ربوبى مى‏باشد. از طرفی اخلاق، علمى است که در بهبود روابط انسان با خدا و اعضاى جامعه بسیار نقش‏آفرین و تأثیرگذار است. ملکات نفسانى انسان و تزکیه و تهذیب نفس در پرتو اخلاق شکل مى‏گیرد و در یک جمله سرنوشت فردى و اجتماعى انسان تحت‏تأثیر عمیق و گسترده اخلاق است. با این همه مکتب اسلام در زمینه خودسازى انسانها برنامه‏ویژه‏اى دارد که انسان مى‏تواند در سایه آن نظام فکرى و اخلاقى درستى برخوردار شود، خویشتن و جایگاه خود را در جهان بشناسد.
این ظرفیت اخلاق قرآنی توسط بزرگترین معلّم اخلاق پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله در زندگى و تمدن انسانها ایجاد شد، همو بود که با شعار «من تنها براى تکمیل فضائل اخلاقى مبعوث شده‏ام»  کار رسالت را شروع کرد و خداوند درباره خود او فرموده است: «اخلاق تو بسیار عظیم و شایسته است!» و همچنین ادامه دهنده راه وی، اوّلین کسى که علم اخلاق را تأسیس کرد امیر مؤمنان على علیه السلام بود که در نامه معروفش (به فرزندش امام مجتبى‏ علیه السلام) بعد از بازگشت از صفّین، اساس و ریشه مسائل اخلاقى را تبیین فرمود؛ و ملکات فضیلت و صفات رذیلت به عالى‏ترین وجهى در آن مورد تحلیل قرار گرفته است! در این نوشته با استفاده از آموزه‎های پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و امیر مؤمنان على علیه السلام در پی درک صحیحی از نقش و جایگاه اخلاق قرآنی در زندگى و تمدن انسانها هستیم.

دانــلود