گفتگوی توافقی عقل و دین در سه مسئلۀ حقیقت علم، حقیقت علیّت و حرکت جوهری از دیدگاه ملاصدرا
نویسندگان:
محمد جواد اخگری
،
جهانگیر مسعود
،
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1399 شماره 10
چکیده:
یکی از ویژگیهای هرمنوتیک فلسفی گادامر، ارائۀ رویکردی جدید در قرائت متون با تکیه بر گفتگوی توافقی میان مفسّر و متن است. اگرچه این رویکرد به نام گادامر ثبت شده است، اما میتوان چنین رویکردی را از قرآن و روایات نیز به دست آورد. بر اساس این رویکرد، نقش متن و مفسّر در فرآیند معنایابی و فهم، کاملاً برابر است به گونهای که هر دو به یک اندازه در حصول آن نقش دارند. بر این اساس میتوان از موضع برابر میان عقل و دین به تحلیل و تبیین آراء اندیشمندان مختلف از جمله ملاصدرا پرداخت و این پرسش را مطرح کرد که «آیا ملاصدرا در آراء ویژۀ خود، رویکرد گفتگوی توافقی میان عقل و دین را اتخاذ نموده است؟» با بررسی آراء ویژۀ ملاصدرا به ویژه در سه مسئلۀ «حقیقت علم»، «حقیقت علیّت» و «حرکت جوهری» میتوان به این نتیجه دست یافت که وی چنین رویکردی داشته است، بنابراین فیلسوفی ترکیبی و گفتگویی به شمار میآید. نویسنده در این مقاله با روش پژوهشی «تحلیل عقلی» و همچنین روش «نقلی» به بررسی و اثبات این مسئله میپردازد.
یکی از ویژگیهای هرمنوتیک فلسفی گادامر، ارائۀ رویکردی جدید در قرائت متون با تکیه بر گفتگوی توافقی میان مفسّر و متن است. اگرچه این رویکرد به نام گادامر ثبت شده است، اما میتوان چنین رویکردی را از قرآن و روایات نیز به دست آورد. بر اساس این رویکرد، نقش متن و مفسّر در فرآیند معنایابی و فهم، کاملاً برابر است به گونهای که هر دو به یک اندازه در حصول آن نقش دارند. بر این اساس میتوان از موضع برابر میان عقل و دین به تحلیل و تبیین آراء اندیشمندان مختلف از جمله ملاصدرا پرداخت و این پرسش را مطرح کرد که «آیا ملاصدرا در آراء ویژۀ خود، رویکرد گفتگوی توافقی میان عقل و دین را اتخاذ نموده است؟» با بررسی آراء ویژۀ ملاصدرا به ویژه در سه مسئلۀ «حقیقت علم»، «حقیقت علیّت» و «حرکت جوهری» میتوان به این نتیجه دست یافت که وی چنین رویکردی داشته است، بنابراین فیلسوفی ترکیبی و گفتگویی به شمار میآید. نویسنده در این مقاله با روش پژوهشی «تحلیل عقلی» و همچنین روش «نقلی» به بررسی و اثبات این مسئله میپردازد.
گفتگوی توافقی عقل و دین در سه مسئلۀ حقیقت علم، حقیقت علیّت و حرکت جوهری از دیدگاه ملاصدرا
3/20/2020 12:00:00 AM
مهمترین پیامدهای حرکت جوهری از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
روح الله زینلی
،
مقاله نشریه: جستار » سال 1391 33و34 (ویژه کلام و فلسفه تطبیقی)
ثمرات کلامی حرکت جوهری در مسئله معاد
نویسندگان:
سمیه باغبادی*
،
علیرضا اسعدی
،
مقاله نشریه: معرفت » سال 1398 اسفند 1398 شماره 12
حقیقت سیال انسان در پرتو حرکت جوهری صدرایی
نویسنده:
فاطمه میرزاپور
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1397 بهار 97 - مسلسل 35
بررسی تطبیقی غایتمندی در حرکت جوهری ملاصدرا و حرکت در طبیعت وایتهد
نویسندگان:
علی ناییجی
،
مهدی منفرد
،
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1398 شماره 8
مسئله شر از دیدگاه ملاصدرا و نورمن گیسلر
نویسنده:
مهدی شجریان*
،
مقاله نشریه: تأملات فلسفی » سال 1399 دوره 10، شماره 24 (بهار و تابستان 1399)
واکاوی مسئله حشر حیوانات از دیدگاه ملاصدرا
نویسندگان:
مسلم شوبکلائی
،
سیدمحمدعلی دیباجی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1390 زمستان 90 - مسلسل 10
گفتگوی توافقی یا دیالکتیک هرمنوتیکال میان عقل و دین «دیدگاهی نو در نسبت میان عقل و دین»
نویسنده:
جهانگیر مسعودی
،
مقاله نشریه: پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) » سال 1394 (پياپي 26)، پاييز و زمستان 1394 شماره2
بررسی وجودی-استعلایی نسبت «علیت و آگاهی» از دیدگاه یاسپرس و ملاصدرا
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1399 شماره 9
بررسی تطبیقی سیالیت انسان در حرکت جوهری نفس ملاصدرا و اطوار دازاین در اندیشه هایدگر
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1399 تابستان 99 - مسلسل 44