چکیده:
از جمله منابع اولیه شیعیان در تاریخ اهل بیت و کلام شیعه کتب الغیبه است که توسط راویان احادیث از فرقه‌های مختلف شیعه، تالیف شده است. این کتب شامل روایاتی در موضوع مهدویت و مباحثی چون توصیف جمال و کمالات، نحوه ولادت، غیبت حضرت حجت(عج) و ضرورت آن و ظهور و علائم ظهور است. متاسفانه کتب الغیبه‌ای که در زمان حضور امامان معصوم: نگاشته شده از بین رفته است و تنها گزارشات مختصری از این کتب در منابع بعدی در دسترس می‌باشد. ورود مسئله مهدویت در انشعابات مختلف شیعی بعنوان دستمایه اصلی اعتقادات درون گروهی، سبب شد تا موضوعات و باورهای اصیل این اعتقاد نیز دستخوش تغییر قرار گیرد. از فرق شیعی که بعنوان اولین مدعی مهدویت برای امام معصوم7، در تاریخ ثبت شده، واقفیان می‌باشند. آنها با طرح ادعای مهدویت و برداشت نامناسب از برخی روایات، توانستند عده‌ای را گرد خود جمع کرده و با این ادعا امامت امام رضا7 را نفی کنند. در این راستا سران و اندیشمندان این فرقه که از شاگردان و روات احادیث أئمه اطهار: بوده اند، کتبی را تحت عنوان الغیبه و در راستای پرورش و توسیع این تفکر گردآورده و در مدت کوتاهی، شبهاتی را در مسأله مهدویت پدید آوردند. این نوشتار به روش توصیفی- تحلیلی و با گردآوری منابع به صورت کتابخانه‌ای و دیجیتالی به توضیح اندیشه مهدویت واقفه و چگونگی پیدایش آن پرداخته است. و در ادامه با ذکر احوال مولفین واقفی مذهب که صاحب الغیبه بوده اند و بررسی روایاتشان در کتب الغیبه شیعه إثنی عشری، به بررسی تأثیر و یا عدم تأثیر اندیشه مهدویت واقفه بر کتب الغیبه شیعه إثنی عشری می‌پردازد.

دانــلود