واکاوی عهدی یا تملیکیبودنِ بیع کلی در فقه امامیه و حقوق موضوعه
نویسنده:
سید محمدهادی قبولی درافشان
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1394 شماره 1
چکیده:
یکی از مسایل مهم در فقه و حقوق، عهدی یا تملیکیبودن بیع کلی است. همانطورکه میدانیم اگر مبیع، عین معیّن باشد، عقد بیع، تملیکی است و به مجرد انعقاد عقد، انتقال مالکیت صورت می پذیرد؛ اما به موجب ماده 350 قانون مدنی، مبیع ممکن است کلی باشد؛ در این صورت مشهور اندیشمندان حقوق معتقدند که پس از عقد، مالکیتی برای خریدار حاصل نشده و فقط از تاریخ تسلیم یا تعیین است که وی میتواند ادعای مالکیت کند. بنابراین، در موردی که مبیع، کلی است، اثر عقد، تنها ایجاد تعهد برای بایع است. بر این اساس مشهور حقوقدانان، بیع کلی را عقدی عهدی تلقی کرده و آن را مشمول ماده 338 قانون مدنی که عقد بیع را تملیکی تعریف کرده، ندانستهاند؛ درحالیکه دانشوران فقه امامی، بیع مذکور را نیز تملیکی دانسته و استدلالهای قابلتوجهی را در این زمینه ارایه کردهاند. این پژوهش درپی تبیین دیدگاه فقه امامی و حقوق موضوعه در رابطه با تملیکی یا عهدیبودن بیع کلی و تقویت دیدگاه فقیهان امامی مبنی بر تملیکیبودن بیع کلی و بیانگر اختلاف مبنایی فقها و حقوقدانان در نگرش نسبت به مفاهیم مالکیت، مال، عین و همچنین تقسیم عقود به عهدی و تملیکی است.
یکی از مسایل مهم در فقه و حقوق، عهدی یا تملیکیبودن بیع کلی است. همانطورکه میدانیم اگر مبیع، عین معیّن باشد، عقد بیع، تملیکی است و به مجرد انعقاد عقد، انتقال مالکیت صورت می پذیرد؛ اما به موجب ماده 350 قانون مدنی، مبیع ممکن است کلی باشد؛ در این صورت مشهور اندیشمندان حقوق معتقدند که پس از عقد، مالکیتی برای خریدار حاصل نشده و فقط از تاریخ تسلیم یا تعیین است که وی میتواند ادعای مالکیت کند. بنابراین، در موردی که مبیع، کلی است، اثر عقد، تنها ایجاد تعهد برای بایع است. بر این اساس مشهور حقوقدانان، بیع کلی را عقدی عهدی تلقی کرده و آن را مشمول ماده 338 قانون مدنی که عقد بیع را تملیکی تعریف کرده، ندانستهاند؛ درحالیکه دانشوران فقه امامی، بیع مذکور را نیز تملیکی دانسته و استدلالهای قابلتوجهی را در این زمینه ارایه کردهاند. این پژوهش درپی تبیین دیدگاه فقه امامی و حقوق موضوعه در رابطه با تملیکی یا عهدیبودن بیع کلی و تقویت دیدگاه فقیهان امامی مبنی بر تملیکیبودن بیع کلی و بیانگر اختلاف مبنایی فقها و حقوقدانان در نگرش نسبت به مفاهیم مالکیت، مال، عین و همچنین تقسیم عقود به عهدی و تملیکی است.
واکاوی عهدی یا تملیکیبودنِ بیع کلی در فقه امامیه و حقوق موضوعه
3/21/2015 12:00:00 AM
واکاوی عهدی یا تملیکی بودن بیع کلی در فقه امامیه و حقوق موضوعه
نویسنده:
سیدمحمدهادی قبولی درافشان
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1398 شماره 100
سخنِ امین در آیین دادرسی مدنی (فقه امامیه و حقوق موضوعه)
نویسندگان:
حسن محسنی
،
محمد نصیری
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1401 شماره 4
حقوق معنوی آثار فرهنگی: از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران
نویسنده:
مرضیه نظرزاده
،
کتاب: بوستان کتاب - 1400
حکم اجتماع سبب و مباشر در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران
نویسنده:
محمد عالم زاده
،
مقاله نشریه: پژوهش های فقه و حقوق اسلامی » سال 1387 (پياپي 12)، تابستان 1387 شماره3
جایگاه حقوق معنوى آثار فرهنگى در حقوق ایران و فقه امامیه
نویسنده:
مرضیه نظرزاده
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1388 شماره 60 - 59
بررسی حقوق مالی قابل ارث در فقه امامیه و حقوق ایران
نویسندگان:
محمد سلطانیه
،
عزیزاله فهیمی
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1401 شماره 109
شرط عدم مسئولیت در فقه امامیه و حقوق افغانستان
نویسنده:
محمدجواد اصغری
،
مقاله نشریه: پژوهش نامه فقهی » سال 1390 تابستان 1390 شماره4
بررسی نهاد تحول عقد در فقه امامیه و حقوق ایران
نویسندگان:
محمد صالحی مازندرانی *
،
ایمان صالح
،
مقاله نشریه: حقوق اسلامی » سال 1397 پاييز 1397 شماره58