مشابهت سنجی نظریه «بخت اخلاقی» و «تأثیر عوامل غیر ارادی بر استحقاق کیفر» نزد اصولیان

نویسنده: ،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1401 شماره 4
چکیده:
اصطلاح بختِ اخلاقی اشاره به تأثیر عواملِ مبتنی بر بخت بر قضاوت ­های اخلاقی پیرامون کارهای انسان دارد؛ ویژگی­ های وراثتی و نهادینه، موقعیت­ های زمانی و مکانی و نیز پیامدهای غیر قابل پیش­ بینی یا پایش، از برجسته­ ترین عوامل مبتنی بر بخت به­ شمار می­ آیند. اندیشمندان اخلاق پاسخ­ های مختلفی برای حلّ این چالش پیشنهاد داده­ اند که چگونه می­ توان علی­رغم وجود عوامل مبتنی بر بخت، قضاوت اخلاقی منصفانه­ ای را انجام داد. در چالشی مشابه، اندیشمندان اصول فقه نیز کوشیده­ اند مسئلۀ استحقاق کیفر اخروی را با توجه به تأثیر عوامل غیر ارادی بر کردار انسان مورد واکاوی قرار دهند. در این نوشتار به شناسایی و نقد رویکردهای اصولیان پیرامون مسئلۀ یادشده پرداخته می­ شود. حاصل سخن آنکه اصولیان غالباً می­ پذیرند که امر مبتنی بر بخت، غیر اختیاری و خارج را از کنترل را نمی­ توان در کیفردهی دخیل دانست؛ اما برداشت آنان از این مفاهیم متفاوت است. باورها، دسته­ بندی­ ها و راه­ حل­های ارائه­ شده از سوی اصولیان در این مسئله، مشابهت و اشتراکات قابل توجۀ با باورهای اندیشمندان اخلاق در مسئلۀ بخت اخلاقی دارد.

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد

شوهر و رفتار غیر اخلاقى همسر

نویسنده: احمد حیدری ،
مقاله نشریه: پیام زن » سال 1385 شماره 176

تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر معرفت در فلسفه فارابی

نویسنده: مهدی عباس زاده ،
مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1397 شماره 5

تأثیر گزاره‌های اخلاقی نهج‌البلاغه بر ادب فارسی

مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1389 شماره 22

عوامل مؤثر بر رشد اخلاقی با نگاهی قرآنی

مقاله نشریه: مطالعات علوم قرآن » سال 1399 شماره 2
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397