نقش شعائر دینی در همبستگی جهان اسلام
نویسنده:
رحمتالله ضیائی ارزگانی
،
مقاله نشریه: مجله ره توشه » سال 1400 شماره 5 ویژهنامه مناطق مشترک
چکیده:
امروزه و در شرایطی که دشمنان اسلام از هر فرصتی برای اختلافافکنی در میان مسلمانان استفاده میکنند، همگرایی و اتحاد جوامع اسلامی ضرورتی دوچندان یافته است و لازم است که هر مسلمانِ معتقد و علاقمند به عزت مؤمنین، به آن توجه کند و در راه تحقق اتحاد مسلمانان بکوشد. یکی از اقدامات مؤثر در این زمینه شناسایی نمادهای وحدتبخش ملل مسلمان و اتخاذ سازوکارهای بهرهگیری هرچه بهتر و بیشتر از آنها برای تقویت اتحاد و همگرایی میان پیروان مذاهب اسلامی است. تردیدی نیست که این رویکرد ضمن قطع دست دشمنان از کشورهای اسلامی، زمینهساز عزّت و سربلندی مسلمانان، در سایه شکوفایی دوباره فرهنگ و تمدن اسلامی خواهد شد. در این میان، آن دسته از شعائر دینی که در قالب برپایی اجتماعات بزرگ انجام میشود، راهکاری مدبرانه است که از همان ابتدا، همبستگیِ پرشکوه مسلمان را به نمایش گذاشته است. اینک نیز میتوان از ظرفیت بالای شعائری مانند مراسم حج، نماز جمعه، نماز جماعت و راهپیمایی پرشور اربعین حسینی بهره برد تا مسلمانان ـ از هر مذهب و نحلهای که هستند ـ بهرغم خواست قدرتهای استکباری، در رفع گرفتاریهای هم بکوشند و به جای تعصبات قومی، مذهبی، نژادی و ملی، به امت اسلام بیندیشند و مصداق این کلام نورانی رسول گرامی اسلام باشند: مَثَلُ المُؤْمِنینَ فی تَوَادِّهِمْ وتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ، مَثَلُ الجَسَدِ إِذَا اشْتَکَى مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الجَسَدِ بِالسَّهَرِ والحُمَّى:[1] مَثَل مؤمنان در پیوند و دوستی و محبت و رحمت به هم [و اهمیت دادن به سرنوشت یکدیگر]، مَثَل یک پیکر زنده است که اگر جزئی از آن به درد آید، سایر اجزایش، با بیداری و رنج با آن همدردی میکنند. و چرا چنین نباشد، درحالیکه عوامل وحدتبخش میان مسلمین فراوانند و «وحدت اسلامی» ریشه در مبانی و اصولی چون اصل توحید، اصل نبوت، اصل معاد و کلیات احکام شرعی دارد که بر پایه آنها، همگرایی و اتحاد مسلمین در عصر رسول اکرم(ص) در حد اعلای خود ظهور یافت و هنوز هم میتوان به احیای آن امیدوار بود.
[1]. مسلم بن الحجاج نیشابوری؛ صحیح مسلم؛ ج 4، ص 1999.
امروزه و در شرایطی که دشمنان اسلام از هر فرصتی برای اختلافافکنی در میان مسلمانان استفاده میکنند، همگرایی و اتحاد جوامع اسلامی ضرورتی دوچندان یافته است و لازم است که هر مسلمانِ معتقد و علاقمند به عزت مؤمنین، به آن توجه کند و در راه تحقق اتحاد مسلمانان بکوشد. یکی از اقدامات مؤثر در این زمینه شناسایی نمادهای وحدتبخش ملل مسلمان و اتخاذ سازوکارهای بهرهگیری هرچه بهتر و بیشتر از آنها برای تقویت اتحاد و همگرایی میان پیروان مذاهب اسلامی است. تردیدی نیست که این رویکرد ضمن قطع دست دشمنان از کشورهای اسلامی، زمینهساز عزّت و سربلندی مسلمانان، در سایه شکوفایی دوباره فرهنگ و تمدن اسلامی خواهد شد. در این میان، آن دسته از شعائر دینی که در قالب برپایی اجتماعات بزرگ انجام میشود، راهکاری مدبرانه است که از همان ابتدا، همبستگیِ پرشکوه مسلمان را به نمایش گذاشته است. اینک نیز میتوان از ظرفیت بالای شعائری مانند مراسم حج، نماز جمعه، نماز جماعت و راهپیمایی پرشور اربعین حسینی بهره برد تا مسلمانان ـ از هر مذهب و نحلهای که هستند ـ بهرغم خواست قدرتهای استکباری، در رفع گرفتاریهای هم بکوشند و به جای تعصبات قومی، مذهبی، نژادی و ملی، به امت اسلام بیندیشند و مصداق این کلام نورانی رسول گرامی اسلام باشند: مَثَلُ المُؤْمِنینَ فی تَوَادِّهِمْ وتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ، مَثَلُ الجَسَدِ إِذَا اشْتَکَى مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الجَسَدِ بِالسَّهَرِ والحُمَّى:[1] مَثَل مؤمنان در پیوند و دوستی و محبت و رحمت به هم [و اهمیت دادن به سرنوشت یکدیگر]، مَثَل یک پیکر زنده است که اگر جزئی از آن به درد آید، سایر اجزایش، با بیداری و رنج با آن همدردی میکنند. و چرا چنین نباشد، درحالیکه عوامل وحدتبخش میان مسلمین فراوانند و «وحدت اسلامی» ریشه در مبانی و اصولی چون اصل توحید، اصل نبوت، اصل معاد و کلیات احکام شرعی دارد که بر پایه آنها، همگرایی و اتحاد مسلمین در عصر رسول اکرم(ص) در حد اعلای خود ظهور یافت و هنوز هم میتوان به احیای آن امیدوار بود.
[1]. مسلم بن الحجاج نیشابوری؛ صحیح مسلم؛ ج 4، ص 1999.
نقش شعائر دینی در همبستگی جهان اسلام
3/21/2021 12:00:00 AM
همبستگى حوزههاى علمیه جهان اسلام در پرتو پیامرسانى دینى
نویسنده:
عباس رضوی
،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1389 شماره 157
ظرفیتهای درونی اسلام در تقویت همبستگی با تمرکز بر نقش حج در وحدت جهان اسلام
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1394 شماره 2 پیاپی (10)
تعالى و همبستگى در پرتو تعامل علمى حوزههاى علمیه جهان اسلام
نویسنده:
سید عباس صالحی
،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1389 شماره 156-155
اندیشه اصلاح و راهبرد وحدت و همبستگی در جهان اسلام /ج1
نویسنده:
سید احمد موثقی
،
کتاب: بوستان کتاب - 1394
اندیشه اصلاح و راهبرد وحدت و همبستگی در جهان اسلام /ج2
نویسنده:
سید احمد موثقی
،
کتاب: بوستان کتاب - 1394
زیارت اربعین، الگویی در ترویج شعائر دینی
نویسنده:
یدالله حاجی زاده*
،
مقاله نشریه: نشریه جستارهای تاریخ اسلام » سال 1401 دوره 2، شماره 3 (بهار و تابستان 1401)
نقش مهدیت در وحدت و همگرایی جهان اسلام
نویسندگان:
حسین الهی نژاد *
،
سیدحامد شاهرخی
،
مقاله نشریه: مشرق موعود » سال 1397 پاييز 1397 شماره47
نقش عالمان فریقین در ایجاد همگرایی جهان اسلام
نویسنده:
محمد باغچیقی
،
مقاله نشریه: تبلیغ و تقریب » سال 1402 شماره 3
وحدت جهان اسلام؛ پاشنه آشیل غرب؛ تحلیلی بر نقش استعمارگران در افزایش افراطی گری در جهان اسلام
نویسنده:
محمود موسوی
،
مقاله نشریه: پیام انقلاب » شماره86