لوازم معرفت‌شناختی مدل «عبد - مولا» در اصول فقه و گذر از آنها با رویکردی صدرایی
نویسنده:
افلاطون صادقی
،
افلاطون صادقی
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1399 شماره 3
چکیده:
امروزه دانشمندان علوم طبیعی می کوشند تا چهره پنهان طبیعت و پدیده های طبیعی را در پرتوی مدل ها نظاره کنند. از سوی دیگر، در ادراک مفاهیم، معرفت و باورهای دینی و همچنین در تفسیر داستان ها و شعائر دینی، مدل ها نقش بسیار زیادی ایفا می کنند. یکی از تمثیل های مطرح در کلام اسلامی و به ویژه در فقه و اصول فقه، به عنوان نمود رابطة انسان با خدا و نمود تصور و تصویر خدا و انسان، تمثیل «عبدـ مولا» است. استفاده از این مدل دارای مبانی و لوازم معرفت شناختی خاصی است. از مهمترین مبانی مدل «عبدـ مولا»، تصوّر خدای متشخص انسان وار است. از دیگر لوازم این مدل، تبیین یک امر حقیقی از طریق امری اعتباری است. لازمه دیگر، سلب اختیار انسان است. به علاوه، استفاده از این مدل به عنوان برهان، فراتر رفتن از کاربرد مدل هاست که از حیث معرفت شناسی پذیرفتنی نیست. همچنین لازمه دیگر مدل «عبدـ مولا» برای تبیین امر الهی، تلقی ذکوریت برای خداوند است.
حال چگونه می توان در تکمیل رویکرد کامل تر و دقیق تر به تصور خداوند و انسان در این مدل، گام برداشت؟ چگونه می توان از این لوازم معرفتی گذر کرد؟ جستار حاضر در صدد تبیین این لوازم و این ادعاست که با رویکرد حکمت متعالیه، به ویژه اصول تشکیک وجود، حرکت جوهری و ربط علت و معلول، می توان از لوازم دخیل مدل «عبدـ مولا» گذر کرد.
امروزه دانشمندان علوم طبیعی می کوشند تا چهره پنهان طبیعت و پدیده های طبیعی را در پرتوی مدل ها نظاره کنند. از سوی دیگر، در ادراک مفاهیم، معرفت و باورهای دینی و همچنین در تفسیر داستان ها و شعائر دینی، مدل ها نقش بسیار زیادی ایفا می کنند. یکی از تمثیل های مطرح در کلام اسلامی و به ویژه در فقه و اصول فقه، به عنوان نمود رابطة انسان با خدا و نمود تصور و تصویر خدا و انسان، تمثیل «عبدـ مولا» است. استفاده از این مدل دارای مبانی و لوازم معرفت شناختی خاصی است. از مهمترین مبانی مدل «عبدـ مولا»، تصوّر خدای متشخص انسان وار است. از دیگر لوازم این مدل، تبیین یک امر حقیقی از طریق امری اعتباری است. لازمه دیگر، سلب اختیار انسان است. به علاوه، استفاده از این مدل به عنوان برهان، فراتر رفتن از کاربرد مدل هاست که از حیث معرفت شناسی پذیرفتنی نیست. همچنین لازمه دیگر مدل «عبدـ مولا» برای تبیین امر الهی، تلقی ذکوریت برای خداوند است.
حال چگونه می توان در تکمیل رویکرد کامل تر و دقیق تر به تصور خداوند و انسان در این مدل، گام برداشت؟ چگونه می توان از این لوازم معرفتی گذر کرد؟ جستار حاضر در صدد تبیین این لوازم و این ادعاست که با رویکرد حکمت متعالیه، به ویژه اصول تشکیک وجود، حرکت جوهری و ربط علت و معلول، می توان از لوازم دخیل مدل «عبدـ مولا» گذر کرد.
لوازم معرفت‌شناختی مدل «عبد - مولا» در اصول فقه و گذر از آنها با رویکردی صدرایی
3/20/2020 12:00:00 AM
طراحیFSSمیان گذر پچ- استریپ مربعی با استفاده از مدل مداری معادل
نویسندگان:
محمود فلاح*
،
محمدهاشم واجد سمیعی
،
مقاله نشریه: مدل سازی در مهندسی » سال 1394 تابستان 1394 شماره41
بازخوانی لوازم معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی تفکیک معنا از مفهوم و مصداق و واقع
نویسنده:
علی اصغر مروّت
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1395 تابستان 95 - مسلسل 28
نظریه پردازی در فقه و اصول: گفتگو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه
نویسنده:
علی شفیعی
،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1395
اصول فقه حکومتی: گفت و گو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه
نویسنده:
رضا اسلامی
،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1396
پاسخ به پرسش ها پیوند عرفان و فقه و رابطه آنها با تکنولوژى
مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1380 شماره 242
تعارض اخلاقی و دانش اصول فقه (بازخوانی ظرفیت های اصول فقه در حل تعارضات اخلاقی)
نویسنده:
حسن بوسلیکی
،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1391
سیری در اسرار فرشتگان: با رویکردی قرآنی و عرفانی
نویسندگان:
طاهره آل بویه
،
محمد زمان رستمی
،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1393
نگاهی انتقادی به تعریف دامیه در فقه و قانون مجازات اسلامی با رویکردی هم‌گرایانه با اصل کیفیت قانون
مقاله نشریه: فقه » سال 1397 شماره 93