معیار تمایز مفاهیم اخلاقی از غیر اخلاقی
نویسنده:
سید موسی صدر
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1377 13-14
کلیدواژه:
فلسفه اخلاق
،
مفاهیم اخلاقى
،
تمایز مفاهیم
،
شهودگرایى
،
عقلگرایى
،
امر الهى
،
تجربهگرایى
،
توصیهگرا
،
احساسگرا
،
عینیت و ذهنیت
،
مفاهیم ارزشى
،
مفاهیم الزامى
چکیده:
معیار تفکیک کاربردهاى اخلاقى مفاهیم خوب و بد و باید و نباید از کاربردهاى غیر اخلاقى آن مورد بررسى قرار گرفته است. معیار تمایز و تشخیص مفاهیم اخلاقى نسبت به اقسام آن متفاوت است. نویسنده در آغاز، تقسیم رایج مفاهیم اخلاقى به دو قسم ارزشى و الزامى را مطرح نموده و سپس در رابطه با معیار تمایز آنها از مفاهیم غیر اخلاقى سه احتمال را نام برده است 1- تفاوت به لحاظ نهادگزارهها، 2- تفاوت به لحاظ طبیعت مفاهیم و 3- تفاوت به لحاظ هر دو جهت. در ادامه به نظریات موجود در محدوده هر یک از احتمالات پرداخته و سه نظریه در رابطه احتمال نخست و چهار نظریه راجع به احتمال دوم با عناوینى چون شهودگرایى، عقلگرایى، تقریر، امر الهى و تجربهگرایى مطرح نموده است و با نقد هر یک به این نتیجه رسیده است که هیچ یک از این نظریات جامع و مانع نیست. سپس دو نظریه توصیهگرا و احساسگرا را بررسى و نقد کرده است و در نهایت به این نکته اشاره مىکند که ماهیت مفاهیم ارزشى و مفاهیم الزامى اخلاقى ویژگىهاى خاصى دارد و در مقام تشخیص علاوه بر این ویژگىها نهادگزارهها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بخش دیگر مقاله به مسأله غیبت و ذهنیت مفاهیم اخلاقى پرداخته و باارائه سه تعریف از غیبت و ذهنیت بر این باور است که مفاهیم ارزشى به یک اعتبار طبق همه تعریفها عینى است و به اعتبار دیگر طبق برخى از آنها و امّا مفاهیم الزامى همه اعتبارى و ذهنى است امّا این امر، اخلاق را از دائره داورى عقل بیرون نمىبرد. در پایان به تعداد مفاهیم اخلاقى پرداخته و دیدگاه رایج را زیر سؤال مىبرد و تقسیم جدیدى ارائه مىکند.
معیار تفکیک کاربردهاى اخلاقى مفاهیم خوب و بد و باید و نباید از کاربردهاى غیر اخلاقى آن مورد بررسى قرار گرفته است. معیار تمایز و تشخیص مفاهیم اخلاقى نسبت به اقسام آن متفاوت است. نویسنده در آغاز، تقسیم رایج مفاهیم اخلاقى به دو قسم ارزشى و الزامى را مطرح نموده و سپس در رابطه با معیار تمایز آنها از مفاهیم غیر اخلاقى سه احتمال را نام برده است 1- تفاوت به لحاظ نهادگزارهها، 2- تفاوت به لحاظ طبیعت مفاهیم و 3- تفاوت به لحاظ هر دو جهت. در ادامه به نظریات موجود در محدوده هر یک از احتمالات پرداخته و سه نظریه در رابطه احتمال نخست و چهار نظریه راجع به احتمال دوم با عناوینى چون شهودگرایى، عقلگرایى، تقریر، امر الهى و تجربهگرایى مطرح نموده است و با نقد هر یک به این نتیجه رسیده است که هیچ یک از این نظریات جامع و مانع نیست. سپس دو نظریه توصیهگرا و احساسگرا را بررسى و نقد کرده است و در نهایت به این نکته اشاره مىکند که ماهیت مفاهیم ارزشى و مفاهیم الزامى اخلاقى ویژگىهاى خاصى دارد و در مقام تشخیص علاوه بر این ویژگىها نهادگزارهها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بخش دیگر مقاله به مسأله غیبت و ذهنیت مفاهیم اخلاقى پرداخته و باارائه سه تعریف از غیبت و ذهنیت بر این باور است که مفاهیم ارزشى به یک اعتبار طبق همه تعریفها عینى است و به اعتبار دیگر طبق برخى از آنها و امّا مفاهیم الزامى همه اعتبارى و ذهنى است امّا این امر، اخلاق را از دائره داورى عقل بیرون نمىبرد. در پایان به تعداد مفاهیم اخلاقى پرداخته و دیدگاه رایج را زیر سؤال مىبرد و تقسیم جدیدى ارائه مىکند.
معیار تمایز مفاهیم اخلاقی از غیر اخلاقی
3/21/1998 12:00:00 AM
مفاهیم اخلاقی معیار از منظر قرآن کریم
نویسنده:
سید عباس صالحی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1391 شماره 69
مفاهیم اخلاقی معیار از منظر قرآن کریم
نویسنده:
سید عباس صالحی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1391 بهار 1391 شماره69
معیار تقسیم مفاهیم کلی از دیدگاه فلاسفه مشاء
نویسنده:
غلامرضا ابراهیمی مقدم
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1389 بهار 89 - مسلسل 3
آسیب شناسی مفاهیم اخلاقی از نگاه شهید مطهری
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1390 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
مفاهیم دینی- اخلاقی سازمانیافته در قرآن
نویسنده:
اعظم پرچم
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390 شماره 24
تعریف مفاهیم اخلاقی و ساختارهای قرآنی
نویسنده:
محمد عالم زاده نوری
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1391 شماره 70
نقش مهندسی مفاهیم اخلاقی در کشف نظام اخلاقی اسلام
نویسندگان:
سید مهدی مجیدی نظامی
،
حسین حسن زاده
،
مقاله نشریه: مدیریت دانش اسلامی » سال 1394 شماره 1
نقش مهندسی مفاهیم اخلاقی در کشف نظام اخلاقی اسلام
نویسندگان:
سید مهدی مجیدی نظامی*
،
حسین حسن زاده
،
مقاله نشریه: مدیریت دانش اسلامی » سال 1394 پاییز و زمستان 1394 شماره 1