معیار عقل در ارزیابی مکاشفات صوری
نویسنده:
محمد ابراهیم نتاج
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1394 پاییز 94 - مسلسل 25
چکیده:
مکاشفۀ صوری حالتی روحی است که در مواجهه با حقایق و در ارتباط خیال متصل با خیال منفصل برای سالکِ عارف حاصل می شود. در بسیاری از موارد، این مکاشفات صادق و رحمانی اند، اما اگر پای وهم و هواهای نفسانی در میان باشد و شیطان عرصه را برای تمثلات خود مناسب ببیند، موهومات را حقایقی انکارناپذیر می نمایاند. عارف برای تشخیص مکاشفات شیطانی از رحمانی به ناچار باید بعد از مفارقت از چنین مکاشفاتی و در مقام تحلیل ذهنی به ارزیابی آن بپردازد. عارف برای داوری صحت و سقم مکاشفات خود به معیارهایی نیاز دارد که متقن و مطمئن باشند. ازاین رو، در عرفان نظری، اصول و موازینی به این امر اختصاص یافته است. یکی از آن موازین عقل و احکام مُبرهَن عقلی است. در عرفان، عقل حجیت ذاتی دارد ازاین رو، نه تنها معارِض برای معارف کشفی نیست، بلکه مؤید آن است، زیرا نسبت عقل با عرفان همانند منطق برای فلسفه است.
مکاشفۀ صوری حالتی روحی است که در مواجهه با حقایق و در ارتباط خیال متصل با خیال منفصل برای سالکِ عارف حاصل می شود. در بسیاری از موارد، این مکاشفات صادق و رحمانی اند، اما اگر پای وهم و هواهای نفسانی در میان باشد و شیطان عرصه را برای تمثلات خود مناسب ببیند، موهومات را حقایقی انکارناپذیر می نمایاند. عارف برای تشخیص مکاشفات شیطانی از رحمانی به ناچار باید بعد از مفارقت از چنین مکاشفاتی و در مقام تحلیل ذهنی به ارزیابی آن بپردازد. عارف برای داوری صحت و سقم مکاشفات خود به معیارهایی نیاز دارد که متقن و مطمئن باشند. ازاین رو، در عرفان نظری، اصول و موازینی به این امر اختصاص یافته است. یکی از آن موازین عقل و احکام مُبرهَن عقلی است. در عرفان، عقل حجیت ذاتی دارد ازاین رو، نه تنها معارِض برای معارف کشفی نیست، بلکه مؤید آن است، زیرا نسبت عقل با عرفان همانند منطق برای فلسفه است.
معیار عقل در ارزیابی مکاشفات صوری
3/21/2015 12:00:00 AM
تأثیر خیال در مکاشفات صوری از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسندگان:
محمد ابراهیم نتاج
،
مصطفی محبی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1396 تابستان 96 - مسلسل 32
نقش خیال در مکاشفات صوری از نظر ابن سینا
نویسنده:
محمد ابراهیم نتاج
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1391 زمستان 91 - مسلسل 14
نقش خیال در مکاشفات صوری از دیدگاه محیی الدین ابن عربی
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 زمستان 93 - مسلسل 22
اعتبار عقل از راه عقل در دستگاه مبناگرایان؛ تبیین و ارزیابی
نویسنده:
محمد حسین زاده
،
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1395 شماره 2
معیار شرک در قرآن
نویسندگان:
آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی
،
سید ابوفضائل مجتهدی
،
کتاب: بوستان کتاب - 1394
عدالت صورى، عدالت محتوایى
نویسنده:
احمد واعظى
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1384 شماره بیست و نهم - بهار 84