چکیده:
در این پژوهش ابتدا تمامی گفت و گوهای موجود درقرآن کریم پس از وارسیهای مکرر و برای نخستین بار به تعداد ‎133 گفت و گو گردآوری شده و سپس به ترتیب نزول سوره‌ها (و نه به ترتیب قرآن مصحفی) در چهار مرحله تدوین و مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این چهار مرحله با اقتبـاس از دیگر پژوهش‌های قرآنی عبـارتند از: ‎1-دعوت علنی پیامبر و ایمان مخفی مؤمنان ‎2ـ گسترش دعوت و علنی شدن اعتقادات مؤمنان ‎3 ـ تشکیل جامعه ایمانی ‎4ـ تثبیت و پایش جامعه اسلامی (مراحل اول و دوم مکی و مراحل سوم و چهارم مدنی است) سپس با به کار بستن یک ترکیب چند سطحی از انواع و سطوح مختلف نظریه و روش تحلیل گفتمان، ابتدا مهم‌ترین عناصر زبانشناختی گفت و گوها مبتنی بر مکتب نقش‌گرای هلیدی استخراج و سپس به بازخوانی گفت و گوها در بافت و زمینه متن و کلان اجتماع پرداخته شده است.در انتها با استخدام مفاهیم نظریه گفتمانی لاکلاو و موفه؛ صورت‌بندی تطورات گفتمانی گفت و گوها طی بیست و سه سال نزول قرآن کریم ترسیم و ارائه شده است. مبتنی بر این نتایج، فرآیند اضمحلال گفتمان شرک‌آلود حاکم و شکل‌گیری اولیه گفتمان حاکمیت اسلامی در چهار مرحله "بیقراری گفتمان حاکم"؛ "غیریت‌سازی"، "مفصل‌بندی گفتمانی" و "پیرایش گفتمانی" تشخیص ومعرفی شده است. در دوره اول، آیات گفت و گویی با نمایش دال‌های خالی و استعاری نمودن اسطوره‌های مطلوب و حاشیه‌گذاری سران مشرک قوم در حین مکالمات، در مقام بیقراری گفتمان شرک‌آلود حاکم قرار میگیرند. گفت و گوهای دوره دوم، با نفی دال‌های جبهه غیر خودی و تقویت خطکشیهای میان "ما"-"آنها"؛ به شفافیت مرزها میان دو گفتمان کمک نموده‌اند. بررسی گفت و گوهای دوره سوم نشان از تثبیت دال مرکزی و تشکیل زنجیره هم‌ارزی گفتمان خودی و در نتیجه آغاز هژمونی شدن گفتمان نبوی دارد. و در مرحله چهارم که تمام گفت و گوها درون گفتمانی است، تنقیح و پیرایش وقته‌ها در اولویت قرار میگیرد و حتی روند شکل‌گیری حوزه گفتمانگونگی نیز در این آیات آغاز میشود. کلید واژه‌ها: قرآن،گفت و گو، گفتمان، تحلیل گفتمان، ارتباطات میان فردی، الگوی هنجاری

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد