چکیده:
پایان نامۀ حاضر تحت عنوان نقش روشنفکران اسلام گرا و غرب گرا در تجدد گرایی و لائیسیسم ترکیه در سه دهۀ اول قرن بیستم بر آن است تا هر یک از نحله¬های فکری اسلام گرا و غرب گرا را در بستر تحولات سه دهه قرن بیستم ، مورد بررسی قرار داده و عملکرد هر یک و تقابلات و تعاملات ایشان با گروه¬های دیگر و تحولات و بحران¬های ناشی ازآنها را مورد بررسی قرار دهد. نوشتار حاضر از آن جا که با دیدی گفتمانی به این دو دستۀ روشنفکری می¬نگرد و با توجه به بستر اجتماعی فعالیت این دو گروه با پیشینه¬ای که در بخش مقدماتی از این دو به دست می¬دهد، سعی بر آن دارد گفتمان¬های اسلام گرا و غرب گرا را با توجه به متون و اسناد موجود از هر یک و شرایط فعالیت ایشان سنجیده و نقش ایشان را در وقایع عثمانی با دیدگاه و منظر تحلیل گفتمانی معین نماید و از این طریق به تحولات ناشی از عملکرد ایشان و میزان سهم ایشان در این تحولات و علل و عوامل آن بپردازد. در نتیجۀ بررسی عملکرد این دو گروه این نتیجه به دست می¬آید که هر یک از این دو گفتمان با توجه به تقابلات و تعاملاتشان با گروه دیگر و شرایط اجتماعی و زمانی آن دوره و با برجسته سازی نقاط قوت خویش و نقاط ضعف گروه مقابل و به حاشیه رانی نقاط قوت طرف مقابل و نقاط ضعف خویش در نهایت با ایجاد تناقضات که نتیجه این نوع عملکردشان بود و با توجه به معادلات موجود آن زمان در مورد قدرت و دانش در نهایت باعث ایجاد گفتمانی شوند تحت عنوان لائیسم که نه تنها رنگ و صبغۀ هیچ یک از ایشان را نداشت، ذاتاً با هدف اصلی هر دو متضاد بود. در آخر باید ذکر کرد که گفتمان لائیسم هم که زادۀ تناقضات روشنفکری اسلام گرا و غرب گراست، خود نیز دچار تناقضات درونی است که با توجه به معادلات اجتماعی و فرهنگی جامعۀ ترکیه و تقابل با گروه¬ها و گفتمان¬های دیگر رو به ضعف نهاده و مادر ترکیۀ کنونی از آن جا که لائیسم بستر مناسبی از لحاظ فرهنگی و اجتماعی و تاریخی در ترکیه ندارد شاهد شکل گیری گفتمان¬های متضاد لائیسم یعنی اسلام گرا و دین مدار می¬باشیم. واژگان کلیدی: روشنفکران اسلام¬گرا، روشنفکران غرب¬گرا، تجددگرایی، سنت¬گرایی سنّت، تجدد، لائیسیسم.

دانــلود