چکیده:
انسان موجودی بسیار پیچیده و دارای جایگاه رفیع، در عالم وجود است که بخش اعظم ماهیت و ابعاد وجود او هنوز ناشناخته باقی مانده است. در عین حال اندیشمندان، عرفا و فلاسفه بسیاری در این زمینه پژوهشهای گرانسنگی به انجام رسانیده اند. در اهمیت پرداختند به انسان شناسی همین بس که جایگاه و منزلت انسان را در نظام هستی معین می گرداند و انسان را از احساس پوچی رهایی می بخشد. در این رساله آراء و نظرات مرتضی مطهری و اریک فروم در باب انسان شناسی مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. به عبارت دیگر، انسان شناسی تمدن ماتریالیستی غرب و انسان شناسی تمدن اسلامی با هم مقایسه و بررسی شده است. اما با توجه به گستردگی مباحث انسان شناسی، سعی شده با گزینش چند بحث مهم، تصور اجمالی از دیدگاههای مطهری و فروم در باب انسان ارائه گردد. تا از این طریق، الگوی مناسب، در باب انسان شناسی حاصل گردد. محورهای اصلی این رساله عباتند از؛ حقیقت وجودی انسان، عوامل سقوط و صعود انسان و بررسی انسان ایده آل قبل از ورود به مباحث اصلی، اشاره ای گذرا به شخصیت و اندیشه های این دو متفکر گرانقدر، مطهری و فروم، شده است تا از این رهگذر زمینه ی مناسب تری برای فهم و درک آراء و نظرات ایشان در مورد نظر فراهم آید. در بحث از محورهای اصلی رساله، سخن را با اساره به نظرات ایشان درباره ی جوهره ی وجودی انسان دنبال می کنیم. اریک فروم، حقیقت انسان را مجموعه ای از نیازهای فیزیولوژیکی و روانی می داند که در قالب تن گنجانده شده است. فروم با دیدگاه اومانیستی، ماتریالیستی خود هر گونه اتصال به منبع لایزال الهی را منکر می شود و معتقد است که طبیعت آدمی همان نیازهای جسمی و روانی هستند که از آن به طبع آدمی یاد می کند. اما مطهری قائل به فطرتی ملکوتی و الهی است که چیزی فراتر از نیازهای جسمی و روانی است. در ادامه نگارنده، به بررسی عوامل موثر در سقوط و صعود انسان قلم را به سوی بیان آنها، معطوف نموده و در حد توان و با توجه به ظرفیت و گنجایش این رساله به مهمترین آنها اشاره کرده است. و در نهایت به مقایسه و نقد و بررسی آنها پرداخته است. و اما انسان کامل، که می توان گفت مباحث قبلی همه پیش نیازی بود برای رسیدن به این مبحث مهم با بیان انواع شخصیت های انسانی و همچنین ذکر ویژگی های انسان کامل و بررسی آنها سعی شده به یک الگوی مناسب دست یافته شود. در پایان این نوشتار، مرور کوتاهی داریم به برخی از کاربردهای بسیار مهم انسان شناسی که این امر، می تواند فتح بابی باشد برای تلاش بیشتر دانش پژوهان، در این زمینه.

دانــلود