اخلاق باور (بررسی تحلیلی رهیافت ویلیام کلیفورد)

نویسنده: ، استاد راهنما: ، استاد مشاور 1: ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1389 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
چکیده:
بحث از نسبت بین داده‌های وحیانی و یافته‌های انسانی، یکی چالشی‌ترین و تأثیرگذارترین مسأله‌های معرفتی و فلسفی بشر بوده است و ایده‌ها درباره آن در طیف گسترده‌ای از تضاد کامل تا تأیید و همنوا بودن آن دو مطرح شده است. در قرن نوزدهم که قرن الحاد و لاادری‌گری نام گرفته است، ویلیام کلیفورد ایده «اخلاق باور» را مطرح کرد که براساس آن، اعتقاد به چیزی بدون فراهم آوردن قرائن و شواهد کافی، امری خطا و اخلاقاً‌ نادرست شمرده می‌شد! او این مسأله را طی مقاله‌ای منتشر نمود و تحولی در معرفت¬شناسی معاصر ایجاد کرد. این پژوهش سعی می¬کند در خلأ تحقیقی مستقل و جامع به زبان فارسی درباره این نظریه، به تفصیل و تحلیل آن بپردازد. فهم درست از اخلاق باور، مبتنی بر تبیین مفاهیمی مانند قرینه‌گرایی، وظیفه‌گرایی، درون‌گرایی، اراده‌‌گرایی و مفاهیم متقابل آنهاست که این پژوهش به آنها می¬پردازد. مقاله کلیفورد که حول سه قسمت اصلیِ اهمیت تحقیق درباره باورها، ارزش مرجعیتِ علمی دیگران در پذیرش گفته‌های آنها و محدوده¬های استنتاج است، به صورت تفصیلی گزارش شده و سعی بر آن بوده است تا سیر منطقی و نحوه چینش اجزای آن نمایان گردد. کتاب¬ها و مقاله¬های متعددی در نقد و دفاع از اخلاق باور به نگارش درآمده که نقدها در سه دستۀ نقد مبانی، نقد روش و فرآیند استدلال و نقد بر نتایج جای می¬گیرند. بعضی از این نقدها که در جهت ایمان‌گرایی و خردگریزی باورهای دینی یا کم‌مهری به گوهر قدسی عقل و نیز از نگاه درون¬دینی مسیحی است، مقبول نمی‌افتد؛ اما عقلانیت حداکثری کلیفورد که شامل همه باورهای جزئی و ساده می‌شود و اینکه همه باورها دینی باید مستقیماً از عقل و استدلال عقلی نشأت بگیرند و برای همگان اثبات شده باشند نیز امری بی‌مبنا و فوق طاقت است. با این همه، رویکرد انتقادی کلیفورد به پذیرش بی‌رویه باورها و تقویت خوی زودباوری، امری پسندیده است. در مجموع می¬توان چهار محور کلی و اصلی برای مقاله کلیفورد برشمرد: قرینه¬گرایی و وظیفه¬گرایی، حداکثری بودن در این فرآیند، غیراخلاقی بودن تخلف از آن و نبودن این ملاک در باورهای دینی. ادعاهای اول و سوم، با توضیحاتی قابل پذیرش است؛ اما ادعاهای دوم و چهارم مقبول نیست. این موضوع هنوز جای پژوهش‌های مستقل دارد و مخصوصاً نگاه درون¬دینی اسلامی به آن، ثمرات مبارکی خواهد داشت. کليدواژه¬ها: اخلاق، باور، کلیفورد، معرفت‌شناسی، توجیه، عقلانیت حداکثری، وظیفه، قرینه.

توجیه باور: آری یا نه؟ (بررسی آرای ویلیام آلستن)

نویسنده: محمد علی مبینی ،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1389

چیستی باور از منظر ویلیام آلستون

مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1401 شماره 50- تابستان 1401

بررسی تطبیقی دیدگاه ویلیام آلستون و صدرالمتالهین درباب توجیه باور دینی

مقاله نشریه: پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی » سال 1396 پاييز و زمستان 1396 شماره9

وظیفه‌شناسی باور؛ مروری بر دیدگاه ویلیام پی. آلستون

نویسنده: محمدعلی مبینی ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1387 شماره 50-49

فلسفه اخلاق ویلیام کی فرانکنا

مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1387 14.13

وظیه شناسی باور ؛ مروری بر دیدگاه ویلیام پی . آلستون

نویسنده: محمدعلی مبینی ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1387   (پياپي 50)، بهار و تابستان 1387  شماره1-2

باور امن؛ بررسی روایت سوسا از شرط امنیت باور

نویسنده: پیمان جباری ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1393 شماره 73
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397