چکیده:
موضوع این پایان نامه عبارت است از بررسی الهی ات اثباتی و الهی ات تنزیهی از منظر امام علی علیه السلام. الهیات دارای دو معنای صلغوی و صاصطلاحی است. الهیات اصطلاحی بر سه مشرب فکری صاثباتی صتنزیهی صاثباتی، تنزیهی اطلاق میشود. الهیات صاثباتی بر ظواهر برخی از متون مقدس تأکید دارد و سعی بر اثبات خدایی انسان وار دارد. مذاهب صیهودیت و صمسیحیت و فرق صاشاعره و صوهابیت برخی از آن نحله هاست. پنداری های: جسم انگاری خدا، فقیر پنداری خدا، نادان پنداری خدا، پشیمان پنداری خدا، پدر پنداری خدا، شریک انگاری برای خدا، انگاره ی حلول، زیادت اوصاف بر ذات، متحرک پنداری خدا، مکانمند پنداری خدا و غیره برخی از انگاره های تشبیهی آنهاست. الهیات صتنزیهی بر وصف ناپذیری خدا و تعطیل پذیری عقل در رابطه با اوصاف الهی تأکید دارد. نیابت ذات از صفات و سلبی بودن اوصاف خدا، از دیگر باورهای متألهان تنزیهی محسوب میشود. آلبینوس، افلاطون، فلوطین، موسی بن میمون یهودی، دیونوسیوس مسیحی، مایستر اکهارت آلمانی، ابوعلی جبائی اشعری، شیخ صدوق، علامه حلی، ملا رجبعلی تبریزی و قاضی سعید قمی، برخی از متألهان تنزیهی محسوب میشوند. الهیات صاثباتی،تنزیهی مشرب بر حق شیعه دوازده امامی محسوب میشود. این مشرب فکری با دو نظریه ی صاثبات در عین تنزیه و صعینیت اوصاف الهی با ذات و با همدیگر از ناحیه ی امام علی علیه السلام تقریر گردیده است. مذهب تشبیه صرف و مذهب تنزیه صرف بر اساس براهین عقلی و نقلی باطل بوده است و تنها مذهب بر حق مذهب تشبیه در عین تنزیه و تنزیه در عین تشبیه می باشد که از پشتوانه عقلی و نقلی بر خوردار است. محور اصلی این رساله تبیین کارکرد عقل در نیل و تفسیر معارف توحیدی بوده است. علاوه بر این به تبیین و نقد و توهماتی از قبیل : جسم انگاری خدا ، فقیر پنداری خدا ، نادان پنداری خدا ، پشیمان پنداری خدا ، پدر پنداری خدا ، شریک انگاری برای خدا ، انگاره حلول ، زائد پنداری خدا، مکامند پنداری خدا ، جسم انگاری خدا و غیره مجموع پنداره های آنهاست، پرداخته است.. روح حاکم بر مجموع توهمات جسم انگاری خداوند است که با نقد جسم پنداری خدا مجموع توهمات آنها خنثی می شود. نقد علوی بر این توهمات آنست که اولا ذات ربوی حق نه تنها برخوردار از اوصاف کمالی است بلکه آن ذات نامحدود اوصاف محدود را بر نمی تابد. ثانیا تنوع اوصافی که در قرآن کریم و روایات به ذات ربوبی نسبت داده شده چونه توجیه پذیر است.ثالثا مفهوم مفهوم وجود و صفات در واجب و ممکن به یک معناست و تنها تفاوت آنها در صدق است و رابعا نفی صفات ذاتی از واجب تعالی به معنای خالی دانستن ذات از کمالات وجودی است و این مساوی با نقص در وجود است. در ادامه به دیدگاه امام علی علیه السلام در باب اوصاف الهی در قالب دو نظریه صاثبات عین تنزیه و صعینیت اوصاف الهی با ذات پرداخته می شود که طبق این نظریه توحید خداوند وقتی دارای کمال اخلاص است که صفات زائد بر ذات از او نفی گرددو علم ، قدرت و حیات عین ذات او را دانسته شود. واژگان کلیدی: الهی ات تنزیهی، الهی ات اثباتی، تنزیه و تشبیه، امام علی (ع).

دانــلود