چکیده:
عصر امام رضا(ع) دوران تشتت آراء و شکل گیری نحله‌ها و گروه‌های مختلف فکری و عقیدتی است. در این میان وجود کشتی نجاتی که گم‌گشتگان و متحیرین دریای اندیشه‌های گوناگون در آن آرام گیرند، ضرورت می یابد و این ناجی وجود ثامن الحجج علیهم السلام می باشد. ایشان با ارائه تبیین عقلانی از معارف ناب عقیدتی دین مبین اسلام، آن مهم را به انجام رسانید. امری که در عصر ختم نبوت ضرورتی دو چندان می یابد. اثبات وجود خداوند متعال بر اساس اصول عقلی نظیر اصل علیت و احتیاج معلول به علت در قالب براهین مختلفی نظیر برهان نظم، حدوث و حرکت از جمله مطالب مهمی است که در مناظرات امام رضا مطرح می شود. ایشان وحدت واجب تعالی را بر اساس اطلاق و گستره وجود بسیط و محض حق تعالی تمامی صفات کمالی را برای او اثبات و هر نقص و عدمی را از وی سلب می نماید. در اثبات ضرورت نبوت برهان هدایت عامه و عدم نقض غرض از سوی خداوند حکیم در کلمات امام رضا(ع) یافت می شود. معجزه و تلازم عقلی آن با صحت ادعای صاحبش دلیلی است بر صدق ادعای شخصی نبی که در هر عصری متناسب با شرایط به نحوی خاص صورت می گیرد. قوس صعود و جایگاه امام در راس قله وجود تبیین کننده ضرورت وجود امام به عنوان خلیفه خداوند در میان مخلوقات می باشد. در نتیجه امام بالضروره دارای تمام مراتب کمالی و وجودی می باشد. تعیین چنین فردی از عهده خلق خارج بوده و امری مختص به حق تعالی است که از طریق نبی یا امام قبلی به مردم اعلان می گردد. کلید واژه: عقل، احتجاج، امام رضا، الهیات نقلی، الهیات عقلی، برهان.

دانــلود