چکیده:
مراسم حج از جمله مراسمی است که در اسلام اهمیت بسیاری دارد، اسلام آنرا سازماندهی نهایی نمود و احکام و دستورات ویژه‌‌ای برای آن در مقام اجرا قرار داده است. مسلمانان چه در زمان رسول خدا (صلی الله علیه آله) و چه پس از آن اهتمام ویژه‌ای به آن داشته‌اند.تاكيد امامان معصوم در طول تاريخ به اين بوده كه از عظمت حج كاسته نشود. و بر این اساس حج در دوره خلفا هم همواره مورد توجه بوده است.همين طور در دوره عباسيان توجه و عنايت وي‍ژه اي به اين امر بوده است .لذا خلفاي عباسي خودشان بارها به سفر آمده بودند و از نزديك شاهد حج گزاري مردم و مشكلات حجاج بودند و سعي بر رفع آنها داشتند. و همچنين عباسيان به تحول و توسعه و تعمير راههاي مواصلاتي، تامين شرب حجاج و وسعت ابنيه و مساجد و مكه و تعيين امير الحاج مبادرت مي ورزيدند. موضوع این رساله مراسم حج در دورة اول عباسیان است سئوال اصلی این پژوهش چنین است: « سیاست عباسیان نسبت به برگزاری مراسم حج در دوره‌ی اول چگونه بوده است؟ در پاسخ آن این فرضیه مطرح شده است: « خلفای بنی عباس نهایت تلاش خود را جهت بهره گیری از حج در راستای تحکیم خلافت داشته‌اند» جهت بررسی این سئوال و فرضیه فصولی چند در نظر گرفته شده است.» این رساله شامل کلیات (طرح تحقیق) و سه فصل است. فصل اول آن به جایگاه حج در دوره پیش از خلافت عباسیان می‌پردازد. فصل دوم آن به کارگزاران و امیرالحاج‌ها و خدمات آنها و سیاست عباسیان در مراسم حج در دورة اول عباسی اختصاص دارد فصل سوم وضعیت شیعیان و خوارج را نسبت به حج در عصر اول عباسی مورد بررسی قرار داده است. کلمات کلیدی: حج، عباسیان، خلفای عباسی ، مکه و مدینه

دانــلود