ضابطه‌مندی و سنجه‌های فعالیت‌های‌‌ اطلاعاتی در فقه سیاسی شیعه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1401 شماره 100 - زمستان 1401
چکیده:
فعالیت‌ اطلاعاتی از جمله امور لازم در هر حکومتی، است؛ اما از
آن­جاکه این فعالیت، گاهی مستلزم اِعمال رفتارهای غیرشرعی است، از مؤلفه‌های چالشی در نظام سیاسی اسلامیِ مبتنی بر رفتارهای شریعت­مدار است. به همین علت است که بحث مذکور، در حوزه­ی فقهی و در خصوص مباحث حکمرانی اسلامی، اداره­ی مطلوب جامعه و کارآمدی حکومت اسلامی، مورد توجّه اندیشمندان قرار گرفته است. تحقیق حاضر در چارچوب فقه سیاسی، بر اساس روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر روش‌شناسی اجتهاد، درصدد تبیین رویکردِ حجیّت شرعی رفتارهای کارگزاران فعالیّت‌های اطلاعاتی در فقه اسلامی و کارآمدی نظام اسلامی در فائق آمدن بر دشمن در حوزه‌های اطلاعاتی و وصول به غایات اسلام در حوزه­ی حکمرانی است. طبعاً فعالیّت اطلاعاتی در صورتی می‌تواند از سوی کارگزاران اطلاعاتی مورد استفاده قرار بگیرد که مقیّد به ضوابطی برآمده از شریعت،‌ عقل یا عرف باشد که از آن جمله می‌توان به ضوابطی چون عدالت‌ورزی، حفظ نظام، انطباق حداکثری بر شریعت، انطباق بر خرد جمعی، اعتدال، تحقق غایات شرع، مصلحت‌سنجی و حفظ جان مسلمانان، اشاره کرد. با افتراض فعالیّت‌های اطلاعاتی در نظام اسلامی در راستای برتری‌جویی بر دشمن و حفظ نظام اسلامی، ضمن تفکیک رفتارهای به‌ظاهر مخالف شریعتِ کارگزاران اطلاعاتی به رفتارهای فردی و حاکمیّتی و تأکید بر اصل عدم ارتکاب رفتارهای غیرشرعی، در این تحقیق نشان داده می­شود که تنها مواردی در حوزه­ی امور فردی و حاکمیّتی قابل‌قبول خواهد بود که رفتارهای اطلاعاتی از سوی کارگزاران حکومتی، ذیل ضوابط عامّ فقهی قرار گرفته و در راستای تحقّق غایات شریعت به کار گرفته شود.

تأملى در فقه سیاسى شیعه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1378 سال اول - شماره چهارم - بهار 78

امنیت در فقه سیاسى شیعه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1379 سال سوم - شماره نهم - تابستان 79

نصیحت در فقه سیاسی شیعه

نویسنده: علی شیرخانی ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1397 شماره 83 - پاییز 97

مفهوم آزادی در فقه سیاسی شیعه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 سال اول - شماره اول - تابستان 77

مفهوم آزادی در فقه سیاسی شیعه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 تابستان 1377  شماره1

فقه سیاسی شیعه و مسئله انتخابات

مقاله نشریه: معرفت سیاسی » سال 1398 بهار و تابستان 1398 شماره 1

ابعاد سیاسی اجتماعی امنیت در فقه سیاسی شیعه

پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1385 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

آزادى و ولایت در فقه سیاسى معاصر شیعه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 سال اول - شماره سوم - زمستان 77

آزادی و ولایت در فقه سیاسی معاصر شیعه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 زمستان 1377  شماره3

ویژگى ‏هاى فقه سیاسى شیعه

نویسنده: علیرضا صدرا ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1380 سال چهارم - شماره چهاردهم - تابستان 80
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397