چکیده:
موضوع محوری این جستار سلامت معنوی است که با روش معناشناسی انجام شده است. روش معناشناسی در چهار مرحله معناشناسی واژگانی، میدان‌های معناشناسی، مطالعات متنی و مطالعات فرامتنی قابل بررسی است، ولی تمرکز این نوشتار، بر دو بعد سوم و چهارم است. در بخش مطالعات متنی تأکید اصلی بر متن قرآن است، البته از روایات هم استفاده می‌شود. یافته‌های این پژوهش عبارتند از: سلامت معنوی به دو معنای معنویت سالم و سلامت بُعد چهارم انسان در ارتباطات با خداوند و امور قدسی است. تعریف مورد قبول معنویت عبارت است از: فراروی ارادی و وجودی از مادیت، انانیت و موقعیت در ابعاد بینشی، کنشی و گرایشی به سمت و سوی خداوند به عنوان کانون، مبدأ و مقصد معنویت که زمینه تجربه زیسته باطنی و عمیق‌تر را فراهم می‌کند. سلامت معنوی در اصطلاح متون روان‌شناسی دارای ویژگی‌های ارتباط با خداوند (قدرت برتر قدسی)، هدف‌داری و معناداری در زندگی، حالت بنیادینِ پویا و مثبتی از‌ بودن (به‌باشی) و برخورداری، رویکرد کل‌نگرانه و هماهنگ‌کننده به هستی است و سرانجام در ابعاد گوناگون شناختی، عاطفی و رفتاری نمودار می‌شود. الگوی سلامت معنوی در قرآن بر اساس بررسی و تحلیل حدود صد واژه قرآنیِ مرتبط، در‌نهایت چهار مفهوم تزکیه، حیات طیبه، تقوی و سلام (قلب سلیم) به عنوان مؤلفه‌های اصلی سلامت معنوی به‌ دست آمد و در الگوی نهایی، مسیر فرایندی سلامت معنوی در این واژه‌های چهارگانه و نیز روابط شبکه‌ای میان آنها در نمودارهای متفاوت ترسیم شده است.

دانــلود