چکیده:
نظریۀ برنامۀ قوی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نظریه‌ای در حوزۀ جامعه‌شناسی معرفت است. این نظریه در دهۀ 1970 با تکیه بر چهار اصل علیّت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بی‌طرفی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تقارن و بازتابی توسط دیوید بلور جامعه‌شناس انگلیسی و از سردمداران اصلی مکتب ادینبورا و با همکاری بری بارنز جامعه‌شناس علم و استیون شیپین مورخ علم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، پایه‌ریزی شد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. «مرتون» با عدم پذیرش جامعه به‌عنوان عاملی علّی در ساخت معرفت علمی و داشتن دیدی کارکردگرایانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، «دوئم» با طرح این ایده که هیچ فرضیه‌ای در فیزیک را نمی‌توان در انزوا آزمایش نمود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، «اسکینر» با این موضع روان‌شناختی ‌که یک فرد تنها پس از آنکه جامعه پاسخ‌های کلامی را نسبت به رفتار او به‌عنوان منبع محرک متمایز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تقویت کند آگاهی ‌‌‌‌‌‌‌‌به‌دست می‌آورد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، «ویتگنشتاین» با رد نظریه زبان‌های خصوصی و بارتلت با دو قانون پیچیدگی و متعارف‌سازی خود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، از زمینه‌سازان نظری نظریۀ برنامۀ قوی بودند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. برنامۀ قوی با رویکردی طبیعت‌گرایانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، گرایشاتی مارکسیستی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، موضع ضد الهیاتی و ضد خودبنیادی و ضد تجربه‌گرایی در معرفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ابعاد معرفتی خود را متعین نموده است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. مقالۀ پیش رو از پژوهش‌های بنیادین نظری در صدد پاسخ به پرسش‌های ذیل است: نظریۀ برنامۀ قوی متأثر از چه نظریاتی بوده و یا در واکنش به آرای کدام اندیشمندانی شکل گرفته و ابعاد و یا شاخصه‌های معرفتی این نظریه که بیانگر زمینه‌های فکری و رویکردهای نظری بلور است، چیست؟

دانــلود