راهبردها و راهکارهای رسول خدا(ص) در مواجهه با مخالفان از منظر مجمع البیان

مقاله نشریه: سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی » سال 1401 شماره 15
چکیده:
چگونگی تعامل و تقابل پیامبر(ص) با مخالفان خویش همواره یکی از مسائل بحث برانگیز در تاریخ اسلام بوده‌است. در دوره معاصر برخی از پژوهشگران به‌ویژه برخی از شرق شناسان، برخورد‌های قهرآمیز پیامبر(ص) با بعضی از مخالفانش را برجسته کرده و پیامبر(ص) را به خشونت گرایی متهم کرده‌اند. افزون‌بر منابع تاریخی، مهمترین و موثق­ترین منبع برای بازشناسی رفتار پیامبر(ص) در ارتباط با مخالفان، آیات قرآن و تفاسیر و روایات مرتبط با آن آیات است. در این میان مجمع البیان فی تفسیر القرآن (تألیف 536) از مهمترین و جامع­ترین تفاسیر است. این تفسیر به جامعیت و انصاف در بررسی آرا مختلف مشهور است. از این­رو مقاله حاضر با تکیه‌بر تفسیر مجمع البیان به تحلیل و بررسی دقیق سیره پیامبر اسلام6 در مواجهه با مخالفان (مشرکان، اهل کتاب و منافقان و مانند اینها) پرداخته است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال اساسی است که شیوه مواجهه رسول خدا با مخالفین مبتنی بر چه اصولی بوده‌است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که رفتار پیامبر6 در مواجهه با مخالفان بر اساس دو راهبرد اصلی تعامل با مخالفان و تقابل با معاندان (دشمنان) استوار بوده و آن حضرت در راستای این دو راهبرد اصلی از راهکارهای مختلفی نیز در برخورد با مخالفین و معاندین اسلام بهره برده است. این راهکارها با توجه به ماهیت متفاوت اقدامات مخالفان و معاندان اسلام متفاوت بوده‌است.

راهکارهای مواجهه با مخالفان سیاسی در حکومت اسلامی

مقاله نشریه: سیاست متعالیه » سال 1401 دوره 10، شماره 38 (پاییز 1401)

ازدواج رسول خدا(ص) با خدیجه

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1364 شماره 49

تأملی در نقد «ذهبی» از مجمع البیان

نویسنده: محمد حسن مددی ،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 29-30

برخی از معجزات رسول خدا(ص)

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1367 شماره 82

پیوند رسول خدا (ص) با یثرب (مدینه)

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1363 شماره 38

زن در سخن و سیره رسول خدا ص

نویسنده: مهدى مهریزى ،
مقاله نشریه: پیام زن » سال 1385 شماره 179

رسول خدا (ص) سیره و منش فردى

مقاله نشریه: پیام زن » سال 1385 شماره 179

رسول خدا (ص) و مدیریت چالش جانشینی

مقاله نشریه: مطالعات تاریخ اسلام » سال 1392 زمستان 1392  شماره19

سیره امنیتی و اطلاعاتی رسول خدا (ص)

نویسنده: محمدرضا فرخی ، استاد راهنما: سیدحسین فلاح زاده ، استاد مشاور 1: محمدرضا جباری ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1388 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

رسول خدا (ص) و مدیریت تنش‌های مدینه

کتاب: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1395
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397