چکیده:
تمایز میان هوش طبیعی و هوش مصنوعی یکی از دغدغه‌های مهم ‌هوش‌پژوهان می‌باشد. سازندگان هوش مصنوعی در پرتو پیشرفت دانش عصب‌شناسی و نیز علوم شناختی، و نیز در پرتو نظریات مطرح در فلسفه‌ ذهن، با یک نگاه کارکردگرایانه و نیز رفتارگرایانه، درصدد شبیه‌سازی ساختار و عملکرد مغز انسان هستند. از سوی دیگر، نفس‌پژوهانی همچون ابن‌سینا در علم‌النفس فلسفی خود به تحلیل تمایزات هوش طبیعی انسان با هوشمندی مصنوعی پرداخته‌اند. نفس انسانی به عنوان سرچشمه‌ هوشمندی و حیات انسان، دارای توانایی‌های ادراکی و تحریکی گوناگونی است که به منزله‌ لشکریان نفس به‌شمار می‌آیند. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که از دیدگاه ابن‌سینا، امتیازات برجسته‌ هوش طبیعی از هوش مصنوعی چیست؟ در این پژوهش تلاش شده در پرتو روش عقلی-تحلیلی، به این پرسش پاسخ داده ‌شود. در سنجش میان هوش مصنوعی و هوش طبیعی، میان سه‌گونه هوش مصنوعی ضعیف، متوسط و قوی، تفکیک‌ شده است. نتایج حاصل بیانگر نُه تمایز اصلی میان این دو گونه هوش از منظر ابن‌سینا است: خلاقیت و آفرینندگی، ترکیب‌گری مزجی، حیث التفاتی، تمرکز بر روی ساحتی خاص، خودآگاهی و خود‌یابی، تکامل درونی هوش طبیعی، قوه‌ نزوعیه‌ شوقیه، اخلاق‌مندی، قدرت بر یادآوری و استذکار. با توجه به تمایزات مطرح میان هوش مصنوعی و هوش انسانی از جهت مسئولیت حقوقی، شایسته است میان دو وضعیت کنونی و وضعیت آینده هوش مصنوعی تفکیک نمود. با توجه به وضعیت کنونی، هوش مصنوعی فاقد اراده‌ حقوقی است و تنها بر تئوری ابزار‌گرایی حقوقی می‌توان تاکید نمود. اما با توجه به آینده هوش مصنوعی، در فرض تحقق ویژگی‌های موجود نفس‌مند، می‌توان برای آن مسئولیت حقوقی تصور کرد.

دانــلود