چکیده:
صدرا فیلسوفی است که به اصول و مبانی شیعه، اعتقاد راسخ دارد و در مواضع متعددی به تبیین و توجیه آنها می‌پردازد. عقیده به وجود ولی و امام، به عنوان حجّت دائم خدا در روی زمین، از جمله اینهاست. از نظر او امامت و ولایت ـ برخلاف نبوّت ـ برای همیشه جاری است و سیاست، تابع شریعت الهی است. صدرا برای اثبات حجت دائم خدا و به تبع آن، تبیین حق حاکمیت وی، به قاعدة «امکان اشرف» تمسک می‌جوید. صدرا در این جا از نگرش خاص فلسفی خود و با عنایت به قرآن و روایات دربارة انسان برای تتمیم و تحکیم این موضوع، استفاده می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که نوع امام و ولی، نوعی اشراف از سایر انواع بوده و غایت خلقت است و نسبت ولی به سایر ابنای بشر، مانند نسبت انسان به دیگر انواع حیوانی است. همان طور که انسان، اشرف موجودات زمین و غایت خلقت است و اگر او از زمین برداشته شود، دیگر موجودات باقی نخواهند ماند، اگر حجت خدا در زمین نباشد، سایر انسان‌ها مجال حیات نخواهند یافت. به تبع آن، اگر امام در جامعه، حاکم نباشد ـ هر چند که فیض وجود او به دیگران می‌رسد ـ امور جامعه، سامان نمی‌یابد. این نوشتار بر آن است تا میزان تأثیر انسان‌شناسی صدرا در اثبات مسئله ولایت و به تبع آن حق حاکمیت ولی را به تصویر بکشد.

دانــلود