ساختار حکومت اسلامی- ولایی و شبکه درونی آن (با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره) و امام خامنهای مدظلهالعالی)
نویسنده:
غلامحسن مقیمی
،
![غلامحسن مقیمی](/Content/img/avatar_scholar.jpg)
مقاله نشریه: فقه و سیاست » سال 1399 شماره 1
کلیدواژه:
ساختار حکومت
،
اسلام
،
زمان و مکان
،
شبکه قدرت
،
جریان قدرت
،
امام خمینی(ره)
،
امام خامنهای
چکیده:
مدل حکومت ولایی که محصول اندیشه فقهی- سیاسی شیعی است، یکی از مهمترین مباحث اندیشه سیاسی در چهار دهه گذشته بوده است که امروز مرزهای جغرافیایی ایران را درنوردیده است و هم اکنون به عنوان یک نظریه بدیلِ حکومتی در محافل پژوهشی مطرح است. پرسش این تحقیق که با روش تحلیلی ـ استنادی انجام شده است آن است که عناصر و متغیرهای کلیدی حکومت اسلامی- ولایی کداماند؟ ساختار و شبکه درونی آن چگونه قابل ترسیم است؟ فرضیه این نوشتار آن است که حکومت اسلامی به مثابه نظام و مجموعهای بههمپیوسته است که میتوان به کمک مدل و روش سیستم، عناصرِ مفهومی، هنجاری، ساختاری و کارکردی آن را استخراج و در یک کنش ارتباطی منطقی، شبکه درونی آن را تبیین و ترسیم نمود.با توجه به روش و چارچوب سیستمی، یافتههای تحقیق عبارتاند از: «نظریه حکومت ولایی» در سیر تاریخی خود از دو مؤلفه مهم «نص» و «زمان و مکان» تغذیه کرده و تجربه اندوخته است. بدین لحاظ این نظریه صرفاً «آرمانی» نیست، بلکه آرمانی است که در متن «واقعیتهای تاریخی» صیقل داده شده است. به تعبیر دیگر ساختار حکومت اسلامی- ولایی از منظر امام خمینی(ره) و امام خامنهای تابع دو دسته ضوابط ثابت و متغیر است. از یک طرف ساختار سیاسی و نحوه آرایش نهادهای آن تابع الزاماتِ زمان و مطابق با آخرین دستاوردهای دانش سیاسیِ بشری است و از طرف دیگر مستند به «قواعد و موازینِ ثابت اسلامی» میباشد. همچنین در یک نگاه منظومهای و فرانگرانه و گستردهتر میتوان گفت نظام سیاسی اسلامی از مجموعهای از نهادهای اجتماعی و سیاسی ترکیب شده است که در یک شبکه ارتباطی مشروعیتی و مشارکتی، ساختار حکومت ولایی شیعی را سامان میدهد.
مدل حکومت ولایی که محصول اندیشه فقهی- سیاسی شیعی است، یکی از مهمترین مباحث اندیشه سیاسی در چهار دهه گذشته بوده است که امروز مرزهای جغرافیایی ایران را درنوردیده است و هم اکنون به عنوان یک نظریه بدیلِ حکومتی در محافل پژوهشی مطرح است. پرسش این تحقیق که با روش تحلیلی ـ استنادی انجام شده است آن است که عناصر و متغیرهای کلیدی حکومت اسلامی- ولایی کداماند؟ ساختار و شبکه درونی آن چگونه قابل ترسیم است؟ فرضیه این نوشتار آن است که حکومت اسلامی به مثابه نظام و مجموعهای بههمپیوسته است که میتوان به کمک مدل و روش سیستم، عناصرِ مفهومی، هنجاری، ساختاری و کارکردی آن را استخراج و در یک کنش ارتباطی منطقی، شبکه درونی آن را تبیین و ترسیم نمود.با توجه به روش و چارچوب سیستمی، یافتههای تحقیق عبارتاند از: «نظریه حکومت ولایی» در سیر تاریخی خود از دو مؤلفه مهم «نص» و «زمان و مکان» تغذیه کرده و تجربه اندوخته است. بدین لحاظ این نظریه صرفاً «آرمانی» نیست، بلکه آرمانی است که در متن «واقعیتهای تاریخی» صیقل داده شده است. به تعبیر دیگر ساختار حکومت اسلامی- ولایی از منظر امام خمینی(ره) و امام خامنهای تابع دو دسته ضوابط ثابت و متغیر است. از یک طرف ساختار سیاسی و نحوه آرایش نهادهای آن تابع الزاماتِ زمان و مطابق با آخرین دستاوردهای دانش سیاسیِ بشری است و از طرف دیگر مستند به «قواعد و موازینِ ثابت اسلامی» میباشد. همچنین در یک نگاه منظومهای و فرانگرانه و گستردهتر میتوان گفت نظام سیاسی اسلامی از مجموعهای از نهادهای اجتماعی و سیاسی ترکیب شده است که در یک شبکه ارتباطی مشروعیتی و مشارکتی، ساختار حکومت ولایی شیعی را سامان میدهد.
ساختار حکومت اسلامی- ولایی و شبکه درونی آن (با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره) و امام خامنهای مدظلهالعالی)
3/20/2020 12:00:00 AM
رسالت حکومت از دیدگاه امام خمینی(ره) و آیت ا.. خامنهای
استاد راهنما:
غلامرضا بهروزلک
، دانشجو:
عالیه آذرطوس
،
پایاننامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم اجتماعی - 1389 - [کارشناسی ارشد]
پایههای مشروعیت حکومت اسلامی (با تأکید بر آرای آیتالله خامنهای)
نویسنده:
قاسم ترخان
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1395 شماره 74- تابستان 95
مفهوم حکومت اسلامى و جمهورى اسلامى از دیدگاه امام خمینى(ره)
نویسنده:
عبدالوهاب فراتی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1378 سال دوم - شماره پنجم - تابستان 78
دولت بزرگ اسلامی؛ امکان یا امتناع؟ با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره)
نویسنده:
رضا عیسی نیا
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1385 شماره سی و ششم - زمستان 85
ظرفیتهای دیپلماسی مردمی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (ره)
پایاننامه: غیر دولتی - مؤسسههای آموزش عالی غیردولتیـغیرانتفاعی - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده حقوق و علوم سیاسی - 1393 - [کارشناسی ارشد]
سیاست خارجی دولت اسلامی با تاکید بر اندیشه امام خمینی (ره)
پایاننامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی - 1386 - [پایان نامه دکترا]
اندیشه رهایی بخشی در اسلام «با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (ره)»
استاد راهنما:
نجف لک زایی
، استاد مشاور:
مرتضی شیرودی
،
علی شیرخانی
، دانشجو:
امیر نورانی مکرم دوست
،
پایاننامه: دولتی - سایر دستگاههای اجرایی - دانشگاه معارف اسلامی قم - انتخاب کنید - 1394 - [پایان نامه دکترا]
آسیبشناسی نقش نخبگان در حکومت اسلامی (در اندیشه امام خمینی «ره» و آیت الله خامنهای)
پایاننامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی - 1390 - [کارشناسی ارشد]
تاثیر جامعه بر فقه با تاکید بر آرای امام خمینی ره
مقاله نشریه: معرفت فرهنگی اجتماعی » سال 1398 بهار 1398 شماره 2
رابطه آزادی و انتقاد سیاسی در حکومت اسلامی با تأکید بر اندیشه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1392 شماره 16- زمستان 92