چکیده:
درباره شیوه ورود اسلام به ایران و چگونگی مواجهه ایرانیان با فاتحان، چرایی و چگونگی گروش آنان به اسلام و بازتاب آن بر هویت ملی ایرانیان، نظریه‌های متفاوتی وجود دارد. دکتر زرین‌کوب (1378 ش) به‌عنوان مورخی نواندیش و ملی‌گرا و استاد مطهری (1358ش)، اندیشمندی اسلام‌شناس و دین‌گرا، از جمله صاحب‌نظرانی هستند که به این موضوع پرداخته‌اند.صرف‌نظر از تحول فکر دکتر زرین‌کوب در دهه‌های پس از نگارش کتاب «دو قرن سکوت»، اگر همین کتاب ـ که گردآوری‌شده سلسله‌مقالات وی در آغاز فعالیت‌های علمی خود در یکی از نشریات است ـ مبنا قرار گیرد، می‌توان گفت که زرین‌کوب ضمن آنکه هویتی ایرانی ـ اسلامی برای ایرانیان قائل شده، هجوم عربها به ایران را متعدیانه و تغییر دینشان را به‌اجبار دانسته؛ ولی اسلام را تعالی‌بخش فرهنگ ایرانی ارزیابی کرده است؛ اما استاد مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران با نفی تعارض بین هویت ملی و اسلامیت، ورود مسلمانان به ایران را نهضتی آزادیخواه، گروش ایرانیان به اسلام را به‌رغبت و اسلام را نجاتبخش جامعه ایرانی دانسته است.

دانــلود