عقل جهانداری در اندیشهی ایرانشهری؛ مقایسهی "نامهی تنسر" و "سیاستنامهی خواجهنظامالملک"
نویسندگان:
محمدتقی قزلسفلی
،
نگین نوریان دهکردی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1398 شماره 86 - تابستان 98
کلیدواژه:
نامهی تنسر
،
سیاستنامهی خواجه نظام الملک
،
نظریهی بحران اسپریگنز
،
عقل جهانداری
،
اندیشهی ایرانشهری
چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی و واکاوی دو متن کهن در اندیشهی سیاسی ایران، یعنی "نامهی تنسر" و "سیرالملوک خواجه نظام الملک" به لحاظ پیروی از یک الگوی مشترک در مواجهه با مصایب روزگار خویش و نیز چارچوبهای مشترک اندیشه سیاسی آنان است. در این راستا، پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی تداوم و بقای اندیشهی سیاسی ایرانشهری، الگوی اندیشهی سیاسی ایرانشهری در تاریخ تمدن ایران و چگونگی ترسیم وجوه اصلی آن را در قالب یک مدل پرداخته است. تحلیل محتوای کیفی این دو اثر با استفاده از "نظریهی بحران توماس اسپریگنز" نشان داد که این دو چهرهی تاریخی، در دو برههی متفاوت از تاریخ ایران زمین، در شناسایی چیستی بحران، ریشهیابی علل و چرایی آن و ارائهی راهکار و چگونگی برونرفت از آن، بهشیوهای مشابه عمل کردهاند. آنها با بهرهگیری از میراث عقل جهانداری و مؤلفههای آن همچون جایگاه برتر فرمانروای آرمانی، بازیابی وحدت در کثرت، حفظ اعتدال و در پیش گرفتن راه میانه، فرزانگی و خرد، دادگری و عدل، پاسداشت سلسله مراتب و انسجام اجتماعی درپی خروج از بحرانهای زمانهشان برآمدهاند.
هدف پژوهش حاضر بررسی و واکاوی دو متن کهن در اندیشهی سیاسی ایران، یعنی "نامهی تنسر" و "سیرالملوک خواجه نظام الملک" به لحاظ پیروی از یک الگوی مشترک در مواجهه با مصایب روزگار خویش و نیز چارچوبهای مشترک اندیشه سیاسی آنان است. در این راستا، پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی تداوم و بقای اندیشهی سیاسی ایرانشهری، الگوی اندیشهی سیاسی ایرانشهری در تاریخ تمدن ایران و چگونگی ترسیم وجوه اصلی آن را در قالب یک مدل پرداخته است. تحلیل محتوای کیفی این دو اثر با استفاده از "نظریهی بحران توماس اسپریگنز" نشان داد که این دو چهرهی تاریخی، در دو برههی متفاوت از تاریخ ایران زمین، در شناسایی چیستی بحران، ریشهیابی علل و چرایی آن و ارائهی راهکار و چگونگی برونرفت از آن، بهشیوهای مشابه عمل کردهاند. آنها با بهرهگیری از میراث عقل جهانداری و مؤلفههای آن همچون جایگاه برتر فرمانروای آرمانی، بازیابی وحدت در کثرت، حفظ اعتدال و در پیش گرفتن راه میانه، فرزانگی و خرد، دادگری و عدل، پاسداشت سلسله مراتب و انسجام اجتماعی درپی خروج از بحرانهای زمانهشان برآمدهاند.
عقل جهانداری در اندیشهی ایرانشهری؛ مقایسهی "نامهی تنسر" و "سیاستنامهی خواجهنظامالملک"
3/21/2019 12:00:00 AM
اندیشهی سیاسی ابنطفیل
نویسندگان:
میثم عباسی فیروزجاه
،
محمد مهدی اسماعیلی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1397 شماره 83 - پاییز 97
خدایا، جواب نامهی مرا نمیدهی؟
نویسنده:
علی محمد محمدی
،
مقاله نشریه: سلام بچهها » سال 1391 شماره 276
کمالات ملکوتی در سیره و اندیشهی امام خمینی
نویسنده:
غلامرضا گلی زواره
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1389 شماره 21
خوانش فرهنگ سیاسی در اندیشهی آیت الله خامنهای
نویسندگان:
محمدرضا عبداله نسب
،
منصور میر احمدی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1399 شماره 92
محبّت، فضیلت برتر در اندیشهی اخلاقی توماس آکوئیناس
نویسندگان:
فروزان مصطفی منتقمی
،
زهرا خزاعی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390 شماره 25