چیستی «فلسفه اخلاقی» (در باب امکان و مطلوبیت تأسیس شاخه‌ای نو در حوزه اخلاق‌پژوهی فلسفی)

نویسنده: ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1393 شماره 73
چکیده:
در تاریخ اخلاق‌پژوهی، تاکنون شاخه‌ای مستقل با عنوان «فلسفه اخلاقی» وجود نداشته است. از نظر این نوشتار هم امکان و هم مطلوبیت چنین شاخه‌ای در کنار دیگر شاخه‌های مربوط به اخلاق، وجود دارد. تاکنون بیشتر توجه پژوهشگران حوزه اخلاق (در علم اخلاق، فلسفه اخلاق، تاریخ اخلاق و...) بر این بوده است که به‌نحو فلسفی، تاریخی و... «در اخلاق» بنگرند. در عرصه «فلسفه اخلاقی» تأکید بر این است که به شیوه فلسفی، «با اخلاق» بنگریم؛ یعنی «با اخلاق به حقایق بنگریم و به‌نحو فلسفی و نظری در باب حقایق تأمل کنیم و به زبان فلسفی آنها را بیان کنیم». در فلسفه اخلاقی، نگاه اخلاقی در افق تأمل و زبان فلسفی قرار می‌گیرد و از همین روست که می‌توان آن را «فلسفه اخلاقی»، یعنی «فلسفه‌ای اخلاقی» یا «فلسفه‌ای بر مبنای اخلاق» نام نهاد و نه صرف اخلاق یا علم اخلاق. در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت مطالعات اخلاق‌پژوهی یا به‌مرتبه پیش از اخلاق
(مانند فرااخلاق و اخلاق هنجاری) مربوطند یا به‌مرتبه خود اخلاق (مانند علم اخلاق، روان‌شناسی اخلاق و انسان‌شناسی اخلاق) یا به‌مرتبه پس از اخلاق (مانند اخلاق کاربردی و حرفه‌ای) ربط می‌یابند. فلسفه اخلاقی به مرتبه مطالعات فلسفی و کلی (و نه کاربردی و جزئی) به‌مرتبه پس از اخلاق مربوط می‌شود.

بررسی تحلیلی چیستی، امکان و تحقق نظام فلسفی شهودی

نویسنده: زهرا محمدعلی میرزایی ، استاد راهنما: یدالله یزدان پناه ، استاد مشاور 1: محمدمهدی گرجیان ، استاد مشاور 2: شیروانی ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - - [دکتری]

بررسی و تحلیل چیستی، امکان، شرایط و ضرورت فهم فلسفی قرآن

نویسنده: علیرضا اسعدی* ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 دوره 27، شماره 2 (تابستان 1401)

بررسی و تحلیل چیستی، امکان، شرایط و ضرورت فهم فلسفی قرآن

نویسنده: علیرضا اسعدی ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 شماره 106

امکان و امتناع پژوهش در حوزه

مقاله نشریه: حوزه » سال 1396 شماره 1

تحولات سده اخیر حوزه علمیه قم در باب فلسفه اولی

نویسنده: مرتضی رضائی ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 شماره 106

تأملی فلسفی در باب نسبت فقه و اخلاق

نویسنده: حسین سوزنچی ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1398 بهار 98 -مسلسل 39
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397