چکیده:
در این نوشتار، بعد از تعریف اعمال  فراروان‌شناسی، به عنوان نوعی اعمال خارق‌العاده، با استفاده از جایگاه تصورات نفس در فلسفه ملاصدرا و نیز یافته های فیزیک جدید و با روش تحلیلی-تطبیقی به بررسی منشأ این اعمال پرداخته می‌شود. ملاصدرا علاوه بر اینکه نفس انسان را علت فاعلی قریب همه اعمال عادی و خارق‌العاده می‌داند، برای تبیین امور خارق‌العاده از تصورات نفس و نیز قوه مخیله استفاده می‌کند. در فیزیک کوانتوم (تعبیر کپنهاگی و تعبیر دیوید بوهم)، مفهوم جایگاه ناظر می‌تواند برای تبیین امور فراروان‌شناسی به کار رود. با مطرح‌شدن غیرموضعیت در فیزیک جدید، امکان تأثیرات با سرعت بیشتر از نور -که با تسامح آن را آنی می‌نامیم- محقق می-شود. در تعبیر بوهم نظریه میدان پنهان کوانتومی بر اساس موجبیت و غیرموضعیت طرح‌ریزی‌شده و از مفهوم کلّیّت واحد عالم استفاده می‌شود. به این وسیله اعمال فراروان‌شناسی مانند دورجنبانی و روشن‌بینی -انتقال آنی اطلاعات- قابل تبیین‌اند. اخبار از گذشته و آینده در فیزیک جدید در عمل پذیرفته نمی‌شود؛ اما در فلسفه ملاصدرا این کار با استفاده از قوه مخیله امکان‌پذیر است. در تبیین دورجنبانی با استفاده از تعبیر کوانتومی بوهم، به نظر می‌رسد امکان اثرگذاری ذهن بر ماده بدون نقض قوانین فیزیکی وجود دارد.

دانــلود