تأملی پیرامون روایت کشتن یهودیان بنی‌قریظه در منابع تاریخ و تفسیر

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1391 شماره 71
چکیده:
قبیله بنی‌قریظه یکی از قبایل یهودی ساکن در اطراف مدینه بوده است که بارها توطئه کرده و به همراهی با مشرکین در جنگ­های پیامبر، به مصاف با مسلمانان برخاسته است و در نهایت، عده­ای از آنان نابود و عده­ای دیگر مجبور به کوچ از آن سرزمین می­شوند. قرآن داستان این گروه را در سوره احزاب به‌صورت فشرده و گذرا بیان کرده و به شکل ساده از کنار آن می‌گذرد، درحالی­که در میان مستشرقین و برخی نویسندگان معاصر، بحث­های فراوانی صورت گرفته و این حادثه را نمونه­ای از جنگ‌طلبی و سخت‌گیری پیامبر دانسته­اند. در روایات تاریخی و به همین مناسبت در تفسیر قرآن، این داستان شاخ و برگ پیدا کرده و مطالبی بیان شده که نه به دلیل عقلی و نه شاهد تاریخی و نه با روحیات پیامبر گرامی سازگاری دارد و نیازمند بررسی جدی است. در این مقاله با محوریت گزارش قرآن، سعی شده چند نکته بررسی شود: اولاً معلوم شود که این حادثه چگونه رخ داده، ثانیاً مفسرین این داستان را چگونه توصیف کرده‌اند، و ثالثاً چه توجیهاتی برای قتل و کشتار آنان بیان و آیه ناظر بر آن را چگونه تفسیر نموده‌اند. طبعاً یکی از مباحث مهم این داستان، تعداد کشته‌شدگان است که توضیح آیه می­تواند به روشن شدن حادثه کمک کند. همچنین تعارض روایات و مشکلات دیگر نقل تاریخی می­تواند مبین این نکته باشد که این حادثه بدان گونه که مشهور شده است، نبوده و به‌جای تسلیم شدن، کشتار در میدان جنگ بوده است.

تاملی پیرامون آزاداندیشی

نویسنده: حسین ایزدی ،
مقاله نشریه: کیهان فرهنگی » سال 1391 خرداد و تير 1391  شماره306-307

روایت در تفسیر تبیان

نویسنده: حسن رهبری ،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1387 شماره 56

تأملی در چند روایت حضرت عبدالعظیم (ع)

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1382 شماره 80

یهودیان و منافقان

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 200

تأملی در چند روایت تحریف نمای کتاب کافی

مقاله نشریه: جستار » سال 1390 29و30 (ویژه قرآن و حدیث)

خوف در منافقان و یهودیان

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 201

تأملی در کتاب «رویدادهای تاریخ اسلام»

نویسنده: حمیدرضا مطهری ،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1390 شماره 132

تإملى در تاریخ وفات پیامبر(ص)

نویسنده: جلیل تاری ،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1380 شماره 1 - بهار - مسلسل 5

تاملی در کتاب رویدادهای تاریخ اسلام

نویسنده: حمیدرضا مطهری ،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1390   (پياپي 132)، بهمن و اسفند 1390  شماره6
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397