مبانی فقهی مشروعیت الزام شهروندان در دولت اسلامی

نویسنده: ،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1401 شماره 51-پاییز1401
چکیده:
مشروعیت، مبنایی ترین عنصر برای پذیرش الزام سیاسی و اطاعت شهروندان نسبت به دولت‎ها به حساب می‎آید. بنابر همین مشروعیت، پاسخ‌های متفاوتی برای پذیرش الزام سیاسی توسط شهروندان داده شده است که بیشتر از منظر فلسفه سیاسی به آن پرداخته شده است. مکاتب غربی با توجه به مبانی فلسفی خود به این امر پرداخته‎اند و نظریه‌هایی مانند قرار داد اجتماعی و رضایت عمومی ماحصل پاسخ به مبنای مشروعیت الزام شهروندان توسط دولت‎ها می‎باشد. در تحقیق پیش رو، سؤالات اساسی که وجود دارد این است که مبنای مشروعیت الزام شهروندان در دولت اسلامی چیست؟ و اساساً چه کسی حق حاکمیت بر مردم را دارد و بنابر کدام دلیل باید از اوامر حکومت‎ اطاعت کرد؟ برای پاسخ به این سؤالات به فقه سیاسی مذهب تشیع رجوع شده است و نتایجی که از این تحقیق بدست آمده به این شرح می‎باشد: حق حاکمیت در اسلام مختص به خداوند متعال می‎باشد و برای اینکه این حق به اجرا درآید، وظیفه اداره جامعه را خداوند به پیامبران اعطا نموده است و به تبع آن امامان معصوم(ع) جانشین پیامبر در اداره جامعه می‎باشند و بنابر ادله موجود در زمان غیبت این وظیفه بر عهده فقهای جامع الشرایط قرار داده شده است. مهم ترین دلیل اطاعت از اوامر حکومت‎ نیز حفظ نظام اجتماعی بیان شده است زیرا اساساً جوامع بشری بدون وجود حاکم و دولت، قادر به ایجاد نظم و امنیت نیستند. برای بدست آوردن مبنای مشروعیت الزام شهروندان در دولت اسلامی از ادله فقهی «روش اجتهادی» مانند آیات قرآن کریم و روایات اهل‎بیت: استفاده شده است.  

مبانی فقهی- حقوقی عضویت و مشارکت شهروندان در جمهوری اسلامی ایران

نویسنده: رضا عیسی نیا * ،
مقاله نشریه: سپهر سیاست » سال 1395 بهار 1395 شماره 1

مشروعیت مداخلات حکومت در تربیت دینی شهروندان

نویسنده: حسن مهدوی ،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1402 شماره 1

مبانی فقهی تأمین رفاه عمومی، سطح گشایش در دولت اسلامی

نویسنده: مهدی رنجبران ،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1397 شماره 35- پاییز1397

رویکردی نوین به مبانی فقهی شیوه تولید قدرت در دولت اسلامی

مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1397 شماره 35- پاییز1397

درآمدى بر مبانى کلى فقهى حجاب و مسئولیت دولت اسلامى

مقاله نشریه: فقه » سال 1386 شماره 52-51

درآمدی بر مبانی کلی فقهی حجاب و مسئولیت دولت اسلامی

مقاله نشریه: فقه » سال 1386 بهار 1386  شماره51-52

مبانی فقهی انسجام اسلامی

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » نشست علمی - 1386

مبانى مشروعیت ولایت فقیه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1383 شماره بیست و پنجم - بهار 83
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397