چکیده:
بنای جامعه اسلامی بر محوریت مسجد گذاشته شده است. مسجد با کارکردهای متعدد خود در ابعاد مختلف اجتماعی و با تاکید بر جنبه معنوی، نقشی هدایت‌کننده برای انسان‌ها به‌سوی خداوند متعال دارد. آموزه‌های نشریافته از مسجد، همگی با جهت‌دهی زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها به صراط مستقیم و در نتیجه، سعادت او سامان یافته‌اند. مسجد، سوای از ظرفیت‌های درونی خود برای هدایت انسان‌ها، می‌تواند در تعامل با دیگر نهادهای جامعه فضای عمومی را مشابه فضای درونی خود نماید. انتظار عمومی از محیط پیرامون مسجد، تأثیرگذاری فضای معنوی درون مسجد بر اطراف آن است. با وجود این، امروزه محیط پیرامون مسجد، عمدتاً متأثر از زندگی اجتماعی بیرونی است و مسجد به دلایل مختلفی تأثیرات کمی بر آن دارد و لذا شاهد ارتکاب انواع جرم‌ها، ناسازگارهای اجتماعی، تنش، سرقت، نزاع و... در محله و جوامعی هستیم که معمولاً مسجد هم وجود دارد. سؤال این است که مسجد در مواجهه با این مشکلات خُرد چگونه می‌تواند عمل کند و به سالم‌سازی محیط پیرامون کمک کند؟ روش تحقیق نیز توصیفی تحلیلی است. یافته‌های نشان می‌دهد، ظرفیت‌های سالم‌سازی محیط اجتماعی پیرامون مسجد به خوبی شناسایی و تبیین نشده و لذا در عرصه عمل نیز کمتر به کار گرفته شده است. مسجد می‌تواند با فعال‌کردن سازوکارهای تعامل خود با محیط پیرامون از قبیل، تعریف بخش‌های خاص مسجد و محله، استفاده از ظرفیت نخبگان علوم اجتماعی و مدیریتی، بهره‌گیری از توان‌مندی خانواده‌ها در واگذاری برخی از نقش‌های نهادهای رسمی، به سالم‌سازی محله و محیط پیرامون خود کمک کند و در شکل‌گیری جامعه اسلامی نقشی ویژه ایفا نماید.

دانــلود