تدوین یا کشف نظام و پیامدهای آن در اجتهاد
نویسنده:
سعید ضیایی فر
،
سعید ضیایی فر
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1402 شماره 2
چکیده:
برخی بر این باورند که باید نظام‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و ... را مانند حکم شرعی استنباط کرد و در مقابل برخی استنباط نظام را خارج از قلمروی فقه و امری موهم دانسته‌اند. در این مقاله، ابتدا میان چند امر تفکیک شده است: یک: میان بررسی توصیفی و بررسی توصیه‌ای؛ دو: میان استنباط همۀ اجزای ثابت نظام و تعیین ابعاد متغیر آن با توجه به شرایط گوناگون؛ سه: میان استنباط نظام و تدوین نظام. آنگاه گفته‌شده که از منظر توصیفی، فقه رایج عهده‌دار استنباط نظام نبوده و نیست و از منظر توصیه‌ای تاکنون دلیل معتبری ارائه نشده است که فقه باید به استنباط نظام بپردازد؛ چون نظام ابعاد متغیری هم دارد. از منظر توصیه‌ای می‌توان گفت: فقه باید ابعاد ثابت نظام را استنباط کند و پس‌ازآن باید متناسب با ویژگی‌های مختلف هر جامعه‌ای نظام تدوین شود نه اینکه نظام ثابتی برای همه جامعه‌ها در همه زمان‌ها با ویژگی‌های مختلف استنباط شود. در آخر نیز برخی از تفاوت‌ها و پیامدهای فقهی میان نظام‌سازی و استنباط نظام تبیین شده است.
برخی بر این باورند که باید نظام‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و ... را مانند حکم شرعی استنباط کرد و در مقابل برخی استنباط نظام را خارج از قلمروی فقه و امری موهم دانسته‌اند. در این مقاله، ابتدا میان چند امر تفکیک شده است: یک: میان بررسی توصیفی و بررسی توصیه‌ای؛ دو: میان استنباط همۀ اجزای ثابت نظام و تعیین ابعاد متغیر آن با توجه به شرایط گوناگون؛ سه: میان استنباط نظام و تدوین نظام. آنگاه گفته‌شده که از منظر توصیفی، فقه رایج عهده‌دار استنباط نظام نبوده و نیست و از منظر توصیه‌ای تاکنون دلیل معتبری ارائه نشده است که فقه باید به استنباط نظام بپردازد؛ چون نظام ابعاد متغیری هم دارد. از منظر توصیه‌ای می‌توان گفت: فقه باید ابعاد ثابت نظام را استنباط کند و پس‌ازآن باید متناسب با ویژگی‌های مختلف هر جامعه‌ای نظام تدوین شود نه اینکه نظام ثابتی برای همه جامعه‌ها در همه زمان‌ها با ویژگی‌های مختلف استنباط شود. در آخر نیز برخی از تفاوت‌ها و پیامدهای فقهی میان نظام‌سازی و استنباط نظام تبیین شده است.
تدوین یا کشف نظام و پیامدهای آن در اجتهاد
1/1/1402 12:00:00 AM
پیامدهای رویکرد حکومتی در اجتهاد
نویسنده:
سعید ضیایی فر
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1398 شماره 100
پیامدهای رویکرد حکومتی در اجتهاد
نویسنده:
سعید ضیایی فر
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1396 شماره 2
پیامدهای رویکرد حکومتی در اجتهاد
نویسنده:
سعید ضیایی فر *
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1396 تابستان 1396 شماره2
نقش اجتهاد در تدوین علوم انسانی اسلامی
نویسنده:
حسن معلمی
،
مقاله نشریه: انسان پژوهی دینی » سال 1389 بهار و تابستان 1389 شماره23
اختلاف و پیامدهاى ناگوار آن در قرآن
نویسنده:
اسلامپور کریمى عسکرى
،
مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 294
اختلاف و پیامدهاى ناگوار آن در قرآن
نویسنده:
اسلامپور کریمى عسکرى
،
مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 293
تبیین اجتهاد و جایگاه موضوع‌شناسى در آن
نویسنده:
سیدمحسن موسوی گرگانی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1375 شماره 6