روان‌شناسی اخلاق و چالش‌های تازه

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1402 شماره 200
چکیده:
شاخه‌های مختلف اخلاق غالباً از این نقطه آغاز می‌کنند که انسان امکان انتخاب دارد و می‌تواند رفتار درست یا نادرستی در پیش بگیرد، پس «مختار» است. همچنین می‌تواند با بررسی اطلاعات مختلف و تحلیل داده‌ها تصمیمی اخلاقی بگیرد که مبتنی بر عقل و «تأمل» خردورزانه باشد. از آن مهم‌تر، با کسب برخی ویژگی‌ها و پرورش منش و فضیلتی خاص در خودمان می‌توانیم کمابیش آن را در سراسر عمر حفظ کنیم. این‌ها برخی از مُسلّمات اخلاق است. اما برخی یافته‌ها و آزمایش‌های روان‌شناختی همه این باورها را به چالش می‌کشد و در اعتبار آنها تردید می‌کند. روان‌شناسی اخلاق شاخه نوپا و شادابی است که به گزارش و تحلیل این یافته‌ها می‌پردازد و در پی نشان دادن میزان کارآمدی و اعتبار آنها است. در روان‌شناسی اخلاق مباحث گوناگونی چون نقش میل یا باور در تصمیم‌گیری، واقعیت روان‌شناختی خودگرویی یا دگرگروی، و جایگاه عقل و عقلانیت در تصمیم‌گیری اخلاقی بررسی می‌شود. مجموعه عناصر یا سازه‌های اخلاق که از سوی دانشگاه کیمبریج منتشر می‌شوند، نوشته‌های فشرده و خوشخوانی هستند که عرصه‌های مختلف اخلاق را می‌کاوند. یکی از این آثار، روان‌شناسی اخلاق نوشته کریستین بی. میلر است که به تازگی (2021) منتشر شده است و به زبانی شفاف و ساده مسائل اصلی این عرصه را عرضه می‌کند. در مقاله پیش رو، کوشیده‌ام گزارشی تمام‌نما از این کتاب به دست دهم و سرانجام دست به مقایسه‌ای کوتاه با اثر دیگری در این زمینه از والری تیبریوس بزنم.  

دیگرگروی و شواهد روان شناختی در حوزۀ روان‌شناسی اخلاق

مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1400 شماره 43

روان‌شناسى سلامت

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1383 شماره 34-33

روان‌شناسی عزاداری

نویسنده: محسن خیری ،
مقاله نشریه: مجله ره توشه » سال 1393 شماره 130 محرم

رنگ و روان‌شناسی رنگ

مقاله نشریه: پیام زن » سال 1392 شماره 260

روان‌شناسی دوره‌ی میان‌سالی

نویسنده: حسین کریمیان ،
مقاله نشریه: پیام زن » سال 1392 شماره 256

روان‌شناسی بلوغ دختران و وظایف والدین

مقاله نشریه: مجله ره توشه » سال 1396 شماره 152 رمضان ویژه‌نامه خانواده
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397