چکیده:
اسماعیل بن حسین جرجانی از 
پزشکان و نویسندگانِ شناخت هشدۀ سدۀ پنجم و ششمِ هجری
است. نوشته هایِ فارسی جرجانی از نخستین نوشته هایِ علمی
به زبانِ فارسی به شمار می رود. او، در سراسرِ این نوشته ها، از
اصطلاحاتِ گوناگونِ پزشکی و غیرپزشکی بهره برده و برابرهایِ
فارسی و گویشیِ آن ها را به دست داده است. گردآوری و بررسیِ این
نمون هها برای بررسی هایِ گوناگون، از جمله در پژوهش هایِ تاریخیِ
زبان و پیگیریِ سیرِ تحوّلِ فارسی، مطالعاتِ گوی ششناختی
و نیز بررسیِ حدودِ نوآوری ها و بهره مندی هایِ زبانیِ جرجانی از
برابرهایِ ساختهٔ پیشینیانِ او ارج مند است. در نوشتهٔ حاضر، این
اصطلاحات و برابرِ آن ها از چهار کتابِ فارسیِ جرجانی )ذخیرهٔ
غراض الطبیة والمباحث العلائیة، یادگار و خفیِ
َ
خوارزمشاهی، الا
علائی( گردآوری و در هیئتِ واژ هنامه ای دوزبانه درآورده شده است.
تصحیفاتِ این بخ شها تصحیح و برایِ مواردی نیز توضیحاتی
آورده شد هاست. افزون بر این، واژه هایِ گویشی ب هگون های جداگانه
آورده شده و نمون ههایی از کاربردِ این واژ هها در گویش هایِ امروزی
به دست داده شده است.

دانــلود