مبانى و معیارهاى رفتار با زن در قرآن
نویسنده:
سید حسین هاشمی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1380 25-26
کلیدواژه:
معاشرت مرد و زن
،
نهاد خانواده
،
اهداف خانواده
،
کاستى عقلانى زن
،
همسانى مردان و زنان
،
تفاوت مردان و زنان
،
حسن معاشرت
،
معاشرت در قرآن
،
»معروف«
،
رفتار با زن در قرآن
،
نظام حقوق زن
چکیده:
قرآن براى تعامل و رفتار در نهاد خانواده که دو رکن اساسى آن را زن و مرد تشکیل مىدهد معیارها و قواعدى بیان داشته است. نگارنده، پس از گزارش آغاز تاریخ حیات اجتماعى انسان در قالب نهاد خانواده، نگاه گذرا به ادوار سه گانه تاریخ حیات اجتماعى از منظر قرآن افکنده و آخرین دوره را دوره شروع قوانین و قواعد اجتماعى از جمله در روابط دوسویه مردان و زنان دانسته و سپس مبانى شیوه معاشرت مردان و زنان را برشمرده است که عبارتند از: همسانى مردان و زنان در آفرینش، همسانى در سرشت و فطرت انسانى، همسانى در شاخصههاى انسانى از جمله در نیروى عقل و خرد. همسانى زن و مرد در شاخصههاى انسانى چون خردمندى، نویسنده را بر آن داشته است تا به کاستى عقلانى زن به صورت مبسوط نیز بپردازد و آن را با استناد به آیات قرآن انکار کند، با این حال نویسنده ناهمسانى و تفاوتهایى را در بین زنان و مردان مىپذیرد و آن را ناشى از تفاوتهاى فیزیولوژیک مىداند که دست آفرینش در وجود هر یک از زن و مرد تعبیه کرده است. اما این تفاوت هیچ ارتباط به کرامت، میزان بهرهورى از انسانیت و عقلمندى زنان ندارد. گسترش و تداوم نظاممند نسل آدمیان و ایجاد کانون امن زندگى براى انسان، دو هدف بنیادین خانواده است که نگارنده آن را در نگره قرآنى دریافته است، راز کشش و تمایل دوسویه مردان و زنان و برشمارى ملاکهاى معاشرت مردان و زنان، تبیین مسایل پیرامونى این دو موضوع، همچون معاشرت به »معروف«، مفهوم معاشرت، جایگاه معروف در روابط زناشویى از نظر اسلام، نمونههاى معاشرت به معروف، حوزه معناى معروف، ملاک حُسن معاشرت )طبع زن، عرف مردمان یک سرزمین، طبع و شأن اجتماعى خانواده و عرف جامعه انسانى( محورهاى اصلى مقاله را تشکیل مىدهد که نویسنده در مجموع به این نتیجه دست یازیده است که معروف، ملاک و معیارى است که قرآن آن را در روابط و تعامل مردان و زنان در کانون خانواده معتبر شناخته است، مقصود از معروف را نیز عرف و اجتماعى که محیط زیست هر خانواده است، معرفى کرده است.
قرآن براى تعامل و رفتار در نهاد خانواده که دو رکن اساسى آن را زن و مرد تشکیل مىدهد معیارها و قواعدى بیان داشته است. نگارنده، پس از گزارش آغاز تاریخ حیات اجتماعى انسان در قالب نهاد خانواده، نگاه گذرا به ادوار سه گانه تاریخ حیات اجتماعى از منظر قرآن افکنده و آخرین دوره را دوره شروع قوانین و قواعد اجتماعى از جمله در روابط دوسویه مردان و زنان دانسته و سپس مبانى شیوه معاشرت مردان و زنان را برشمرده است که عبارتند از: همسانى مردان و زنان در آفرینش، همسانى در سرشت و فطرت انسانى، همسانى در شاخصههاى انسانى از جمله در نیروى عقل و خرد. همسانى زن و مرد در شاخصههاى انسانى چون خردمندى، نویسنده را بر آن داشته است تا به کاستى عقلانى زن به صورت مبسوط نیز بپردازد و آن را با استناد به آیات قرآن انکار کند، با این حال نویسنده ناهمسانى و تفاوتهایى را در بین زنان و مردان مىپذیرد و آن را ناشى از تفاوتهاى فیزیولوژیک مىداند که دست آفرینش در وجود هر یک از زن و مرد تعبیه کرده است. اما این تفاوت هیچ ارتباط به کرامت، میزان بهرهورى از انسانیت و عقلمندى زنان ندارد. گسترش و تداوم نظاممند نسل آدمیان و ایجاد کانون امن زندگى براى انسان، دو هدف بنیادین خانواده است که نگارنده آن را در نگره قرآنى دریافته است، راز کشش و تمایل دوسویه مردان و زنان و برشمارى ملاکهاى معاشرت مردان و زنان، تبیین مسایل پیرامونى این دو موضوع، همچون معاشرت به »معروف«، مفهوم معاشرت، جایگاه معروف در روابط زناشویى از نظر اسلام، نمونههاى معاشرت به معروف، حوزه معناى معروف، ملاک حُسن معاشرت )طبع زن، عرف مردمان یک سرزمین، طبع و شأن اجتماعى خانواده و عرف جامعه انسانى( محورهاى اصلى مقاله را تشکیل مىدهد که نویسنده در مجموع به این نتیجه دست یازیده است که معروف، ملاک و معیارى است که قرآن آن را در روابط و تعامل مردان و زنان در کانون خانواده معتبر شناخته است، مقصود از معروف را نیز عرف و اجتماعى که محیط زیست هر خانواده است، معرفى کرده است.
مبانى و معیارهاى رفتار با زن در قرآن
3/21/2001 12:00:00 AM
ویژگیهاى مبلغان و معیارهاى تبلیغ در قرآن
نویسنده:
نیا عبدالکریم پاک
،
مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1387 شماره 4
مبانی اخلاقی رفتار همسران مسلمان از منظر قرآن )با نگاهی به مباحث روانشناسی مرتبط)
نویسنده:
محبوبه موسایی پور
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1395 شماره 44
رفتار با پدر و مادر براساس آموزههای قرآن و اهلبیت (ع)
نويسنده:
عیسی عیسیزاده
، ويراستار:
محمدباقر انصاری
،
کتاب: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1399
اعتبارسنجی دلایل و معیارهای تعیین ترتیب نزول قرآن
نویسنده:
ایوب اکرمی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1398 شماره 90
رفتار با همسر: بر اساس آموزههای قرآن و اهل بیت (ع)
کتاب: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1400