اعتبار استصحاب استقبالی در استنباط احکام شرعی

مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1397 شماره 3
چکیده:
استصحاب یکی از ادلّه پرکاربرد در استنباط احکام شرعی است که یکی از اقسام چهارگانه آن بر اساس زمان متیقن و مشکوک، استصحاب استقبالی می­باشد. استصحاب استقبالی به این معناست که اگر زمان یقین، شک و متیقّن، هر سه در نزد مکلف، فعلی باشد؛ امّا زمان مشکوک در آینده فرض شود، از ادامه آن تا آینده، ابقا شود. این استصحاب همانند استصحاب حالی متداول، دارای کاربردهایی مهم در فقه و استنباط احکام آن است. ادلّه­ای نیز برای اثبات اعتبار آن وجود دارد، امّا متأسفانه مورد غفلت بیشتر علمای دانش اصول واقع شده و بحثی جدّی پیرامون این نوع استصحاب در کتب اصولی صورت نگرفته است. بهره‌گیری از اطلاق روایات استصحاب و تطبیق ارکان استصحاب بر استصحاب استقبالی، اعتبار استصحاب استقبالی را ثابت می‌کند و به اشکالات مطرح پاسخ می‌دهد. همچنین مروری بر کاربردهای آن در فقه ـ همانند جواز بدار، عدم بازگشت دیه، لزوم معامله سلف، عدالت امین، تغییر فتوا و ... اهمیّت آن را در اثبات مسائل فقهی نشان می‌دهد.

اعتبار استصحاب استقبالی در استنباط احکام شرعی

مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1397 پاييز 1397 شماره3

تقلید در احکام شرعى

مقاله نشریه: حوزه » سال 1372 شماره 57-56

جايگاه كارآمدي حكم شرعي در مقام استنباط احكام اجتماعي و اجراي آن

نویسنده: كاظم قاضي زاده ،
طرح پژوهشی: قرارداد هاي اعضاي هيئت علمي ومحققين رسمي » از تاریخ: 1395/10/22 تا تاریخ: 1397/06/01

جایگاه کارآمدی در استنباط حکم شرعی

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » نشست علمی - 1391

جایگاه قرآن در استنباط احکام

کتاب: حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز انتشارات - 1392

جایگاه قرآن در استنباط احکام

کتاب: حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز انتشارات - 1378

نقش تقیه در استنباط احکام

نویسنده: نعمت الله صفری ،
کتاب: بوستان کتاب - 1394

جایگاه عقل در استنباط احکام

کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1386
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397