چکیده:
قطب‌الدین ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین مقری نیشابوری یکی از متکلمان نامدار امامیه در قرن ششم هجری و از پیروان مکتب کلامی شریف مرتضی (د: 436 هـ.ق) موسوم به «مکتب بغداد متأخر» بوده است. از وی دو نگاشتۀ ارزشمند کلامی با نام‌های الحدود و التعلیق به یادگار مانده است که هر یک از آنها از جهاتی واجد اهمیت بسیار است. کتاب الحدود اصطلاح‌نامه‌ای کلامی است که نیشابوری در آن به تعریف و تبیین اصطلاحات کلامی رایج در متون کلامی معتزلی بر بنیاد تعالیم مکتب معتزلی بهشمی پرداخته است. در مقالۀ حاضر، پس از بیان مقدماتی کلی در باب انواع اصطلاح‌نامه‌ها و اشاره به نقش آنها در دستیابی خوانندگان به فهم درست از عبارات و سخنان نویسندگان متون مختلف علوم اسلامی، احوال و آثار کلامی مُقرّی نیشابوری بررسی می‌شود. افزون بر اینها، نکاتی در خصوص ساختار و محتوای کتاب الحدود بیان می‌گردد و ویراست انتشاریافته از این اثر مورد سنجش و نقد قرار می‌گیرد. این ارزیابی نمودار آن است که ویراست یادشده از کتاب الحدود مشتمل است بر اغلاط و خطاها و افتادگی‌های چشمگیری که موجب نااستواری و بی‌اعتباری آن شده است و ضرورت ارائۀ چاپی منقح و محقق از آن را فرایاد می‌آورد.

دانــلود