نقش قرائن درون متنی و برون متنی در مراتب ترادف واژه های قرآن

مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1396 شماره 6
چکیده:
ترادف از جمله پدیده های مهم زبانی است که از دیرباز نظرات مختلفی در باره آن وجود داشته است. زبان شناسان متأخر، علت این اختلاف را عدم تعریف دقیق و جامع از این مسئله دانسته اند و پس از بیان تعریف ترادف، ترادف کامل را انکارنموده ,و یا تحت شرایط سختی آن را می پذیرند.آنان رابطه اشتراک و افتراق واژه ها را مطرح کردند و در این خصوص ، به نظریه ترادف سیاقی وجزئی رسیدند، ولی در باره تک تک واژه ها پژوهشی مستند ارائه نکردند.
بافت و سیاق به عنوان مبنای اصلی ساخت کلام، نقش عمده ای در فهم مراد متکلم دارد و کشف آن مبتنی بر در نظر گرفتن قرائن کلام است و در مواردی تنها راه رسیدن به دلالت الفاظ بر معانی است. ولی با وجود مطالعات و تحقیقات زیاد در زمینه فهم واژگان مترادف قرآن، این روش کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
قرآن پژوهان هر چند ترادف واژه های قرآن را بررسی کردند و کتابهای ترادف در قرآن را نوشتند ،ولی بیشتر سعی شان را بر لغت گذاشته و در آثارشان به نقش اساسی قراین آیات در تعیین مراتب ترادف اشاره نکرده اند.
این پژوهش، ضمن بررسی لغوی واژه های قران، براساس قراین درون متنی و برون متنی موجود درآیات قرآن ،نوع ترادف جزئی،سیاقی و کامل آنها را، مشخص کرده و توسعه واژگان مترادف را که برگرفته از متن قرآن است بررسی می کند. از جمله دستاوردهای این روش پیدایش شبکه معنایی واژه های مترادف قرآن و زایش مترادف های جدید در بستر آیات است.

ترادف در واژه هاى قرآن

نویسنده: محمد حسن ربانی ،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1379 23-24

واژه های دخیل در قرآن

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1372 شماره 23

نگاهی به واژه های دخیل در قرآن مجید

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1373 شماره 25

کارایی نظریه هالیدی در ترسیم انسجام متنی سوره های قرآن

نویسنده: محمد خامه گر ،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1397 (پياپي 86)، بهار 1397 شماره1

مطالعه زبان شناختی روابط متنی در قرآن

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1389 شماره 64

معنا شناسی واژه «صابئین» در قرآن

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1385 شماره 48

بررسی واژۀ «کلمه» در قرآن کریم

نویسنده: بشیر جم ،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1393 شماره 6

سیر معنایی واژه شهادت در قرآن

نویسنده: الماس اسلامی ،
مقاله نشریه: مدیریت دانش اسلامی » سال 1400 پاییز و زمستان 1400

نقد و بررسی نظریه بسط متن در تحلیل انسجام متنی سوره های قرآن

نویسنده: محمد خامه گر* ،
مقاله نشریه: مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1397 تابستان 1397 شماره2

نقد و بررسی نظریه بسط متن در تحلیل انسجام متنی سوره های قرآن

نویسنده: محمد خامه گر ،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1397 شماره 10
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397