برهان در فلسفه کانت
نویسنده:
علی لاریجانی
،
![علی لاریجانی](/Content/img/avatar_scholar.jpg)
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1399 شماره 98
چکیده:
در اندیشۀ کانت، برهان به معنای واقعی کلمه در شناخت فلسفی وجود ندارد و تنها در شناخت ریاضی جاری است. وی دلیل این امر را در شهودیبودن دلایل ریاضی میداند و معتقد است که یک دلیل یقینی، تنها تا آنجا که شهودی است، برهانی میباشد؛ بنابراین باید دید شهود از نظر کانت چیست و چه نسبتی با برهان واقعی در اندیشه وی دارد؟ بنابراین مقاله حاضر با روش توصیفی_تحلیلی در صدد است نخست روشن کند که منظور کانت از شهودی که یک دلیل یقینی تنها با تکیه بر آن وصف برهان را میپذیرد چیست و سپس چنین شهودی چه نسبتی با برهان دارد؟ آیا شهود مورد نظر بر ساختار برهان نیز ربط پیدا میکند یا تنها به مبادی برهان مربوط میشود؟ بررسی حاضر نشان داد اولاً شهود مورد نظر کانت در بحث برهان، شهود محض است و او مصداق آن را زمان و مکان میداند که عامل پیونددهندۀ شهود تجربی در فاهمه میباشند و همین دو شهود هستند که همه شناختهای برهانی و ضروری ریاضیات بر آنها مبتنی است؛ ثانیاً از نظر وی درنهایت تنها اصول متعارف و مبادی برهان شهودی هستند و بنابراین تمایز برهان از استدلال فلسفی تمایز ماهوی نخواهد بود؛ بلکه به شهودیبودن مقدمات استدلال قیاسی مربوط میشود نه ساختار برهان.
در اندیشۀ کانت، برهان به معنای واقعی کلمه در شناخت فلسفی وجود ندارد و تنها در شناخت ریاضی جاری است. وی دلیل این امر را در شهودیبودن دلایل ریاضی میداند و معتقد است که یک دلیل یقینی، تنها تا آنجا که شهودی است، برهانی میباشد؛ بنابراین باید دید شهود از نظر کانت چیست و چه نسبتی با برهان واقعی در اندیشه وی دارد؟ بنابراین مقاله حاضر با روش توصیفی_تحلیلی در صدد است نخست روشن کند که منظور کانت از شهودی که یک دلیل یقینی تنها با تکیه بر آن وصف برهان را میپذیرد چیست و سپس چنین شهودی چه نسبتی با برهان دارد؟ آیا شهود مورد نظر بر ساختار برهان نیز ربط پیدا میکند یا تنها به مبادی برهان مربوط میشود؟ بررسی حاضر نشان داد اولاً شهود مورد نظر کانت در بحث برهان، شهود محض است و او مصداق آن را زمان و مکان میداند که عامل پیونددهندۀ شهود تجربی در فاهمه میباشند و همین دو شهود هستند که همه شناختهای برهانی و ضروری ریاضیات بر آنها مبتنی است؛ ثانیاً از نظر وی درنهایت تنها اصول متعارف و مبادی برهان شهودی هستند و بنابراین تمایز برهان از استدلال فلسفی تمایز ماهوی نخواهد بود؛ بلکه به شهودیبودن مقدمات استدلال قیاسی مربوط میشود نه ساختار برهان.
برهان در فلسفه کانت
3/20/2020 12:00:00 AM
چگونگی پیوند اخلاق با دین در فلسفه استعلایی کانت
نویسنده:
حبیبالله کاظمخانی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1398 شماره 93
بررسی تحلیلی تطور برهان امکان و وجوب در فلسفه اسلامی و فلسفه غرب
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1390 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
رابطه فلسفه استعلایی کانت با علوم طبیعی و ریاضی
نویسنده:
احمد سعیدی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1397 بهار 97 - مسلسل 35
بررسی تطبیقی وجود محمولی در حکمت متعالیه و فلسفه کانت و تحلیلی
نویسنده:
مسعود صادقی
، استاد راهنما:
عسکری سلیمانی
، استاد مشاور 1:
یارعلی کرد فیروزجایی
، استاد مشاور 2:
محسن قمی
،
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - - [دکتری]