چکیده:
بر اساس شواهد تاریخی، ارتباطات فرهنگی و ادبی میان ایران و هند از گذشته‌های دور جریان داشته است، اما در دوره صفویه به ‌واسطه زبان رسمی مشترک، مسافرت و مهاجرت شاعران و اندیشمندان مسلمان ایرانی به هند، این ارتباطات گسترده‌تر گردید و با توجه به اهداف دینی، زمینه‌ساز نگارش تعداد فراوانی داستان‌های دینیِ اسلامی به تقلید از آثار ایرانی در هند شد. این مقاله با پرداختن به پرسش درباره قرائن محتوایی و بن‌مایه‌های مشترک فکری موجود در آثار ایرانی و هندی دوره صفویه (911-1135ق) به این نتیجه دست ‌یافته است که ویژگی اصلی داستان‌های دینی ایرانی در این دوره موعودگرایی، دوری از عرفان و تصوف، گستردگی دایره موضوعات داستان و مدح شاهان صفوی است. هم‌چنین تقلید از شاهنامه در زبان و وزن و تعابیر و شخصیت‌پردازی، اقتباس از نوشته‌های عربی، تضعیف هویت ایرانی در برابر هویت دینی، بهره جستن از عناصر ماورایی و سرانجام تبدیل تاریخ به داستان نقالی را می‌توان به عنوان بن‌مایه‌های فکری مشترک داستان‌های ایرانی و هندی نام برد.

دانــلود