طبقه‌بندی علت فاعلی در نظام صدرایی و بررسی نوآوری وی در فاعل بالتسخیر

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1394 شماره 78
چکیده:
علیت و علت فاعلی همواره بخشی از تأمل‌ورزی فیلسوفان بوده است. فیلسوفان پیش از ملاصدرا علت فاعلی را با معیارهای متنوعی تقسیم می‌کردند و صدرا به‌تدریج تقسیم آنان را توسعه داده و علت فاعلی را به گونه‌ای تقسیم کرد که با نوآوری همراه بود. طرح نظریه فاعل بالتسخیر از جمله این نوآوری‌ها بود. این نظریه در میان تقسیم‌بندی‌های متنوعی که صدرا از اقسام فاعل دارد، دچار ابهام‌، تفسیرهای متفاوت، سوء ‌فهم و نقدهای جدی شده است. این نوشتار با تبیین اصطلاح صدرایی از فاعل بالتسخیر و ارائه دو تقریر از آن، تلاش می‌کند تفسیرهای ناقص و سوء فهم‌ها را رفع کرده، نشان ‌دهد که فاعل بالتسخیر یک نوآوری صدرایی است که در نظام فلسفی ملاصدرا معنا دارد و تقسیم تسخیر به انواع مختلف طبیعی، نفسانی و عرضی همگی اثبات می‌کند که وی توانسته است اقسام دیگری از فاعلیت را طرح کند که مسبوق به سابقه نبوده است.

علت فاعلی و قابلی علم فهم در انسان از منظر علامه طباطبایی

پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]

صراط در نظام حکمت صدرایی

نویسنده: علیرضا اسعدی ،
مقاله نشریه: خردنامه صدرا » سال 1397 پاييز 1397 شماره93

نامه عمل در نظام حکمت صدرائی

نویسنده: علیرضا اسعدی * ،
مقاله نشریه: پژوهش های فلسفی - کلامی » سال 1396 (پياپي 74)، زمستان 1396 شماره4

تحرک و پویایی در ایدة نظام سیاسی و اندیشه صدرایی

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1387 شماره چهل و سوم - پاییز 87

بررسی انتقادی تعاریف علت معدّه در فلسفه اسلامی

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1402 زمستان 1401 مسلسل 54

بررسی تطبیقی علیّت در حکمت صدرایی و رئالیسم انتقادی

مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1393 شماره 17 - بهار 93

ابوالحسن مدائنى و آثار وى در درباره زنان

نویسنده: رسول جعفریان ،
مقاله نشریه: پیام زن » سال 1376 شماره 72

ابن عباس و مقام بلند وى در تفسیر

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1384 شماره 44
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397