عقلانیت سکولار و قدسی در ساحت جهاندانی، جهانداری و جهانآرایی
نویسنده:
حمید پارسانیا
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1392 تابستان 92 - مسلسل 16
چکیده:
پرسش اصلی این جستار آن است که بازتاب برداشت قدسی و سکولار از عقلانیت در ساحتهای سهگانة جهاندانی، جهانداری و جهانآرایی چگونه است؟ نگارنده با استفاده از روش تطبیقی و الگوی شناختمحور در بازشناسی این دو روایت از عقلانیت در اندیشة دو متفکر اجتماعی غربی و شرقی معتقد است: ماکس وبر در روایت سکولار از عقلانیت معیار آن را کارایی، یعنی انتخاب بهترین وسیله برای دستیابی به هدف، معرفی می کند. که در قالب عقلانیت صوری در تمدن غربی به ظهور رسیده است. این عقلانیت بازتاب جهاندانیِ خاصّ انسان مدرن است که جهان طبیعی و اجتماعی را از معنای قدسی عریان نموده و با سکولاریسم و دموکراسی تزیین کرده است. اما علامه طباطبایی روایتی قدسی از عقلانیت دارد . ایشان معیار عقلانیت را هماهنگی با فطرت اصیل و سالم انسانی میداند. عقلانیت فطری جهان هستی را با معنا و انسان را مکلف به جهانداری و جهانآرایی بر اساس فطرت میداند.
پرسش اصلی این جستار آن است که بازتاب برداشت قدسی و سکولار از عقلانیت در ساحتهای سهگانة جهاندانی، جهانداری و جهانآرایی چگونه است؟ نگارنده با استفاده از روش تطبیقی و الگوی شناختمحور در بازشناسی این دو روایت از عقلانیت در اندیشة دو متفکر اجتماعی غربی و شرقی معتقد است: ماکس وبر در روایت سکولار از عقلانیت معیار آن را کارایی، یعنی انتخاب بهترین وسیله برای دستیابی به هدف، معرفی می کند. که در قالب عقلانیت صوری در تمدن غربی به ظهور رسیده است. این عقلانیت بازتاب جهاندانیِ خاصّ انسان مدرن است که جهان طبیعی و اجتماعی را از معنای قدسی عریان نموده و با سکولاریسم و دموکراسی تزیین کرده است. اما علامه طباطبایی روایتی قدسی از عقلانیت دارد . ایشان معیار عقلانیت را هماهنگی با فطرت اصیل و سالم انسانی میداند. عقلانیت فطری جهان هستی را با معنا و انسان را مکلف به جهانداری و جهانآرایی بر اساس فطرت میداند.
عقلانیت سکولار و قدسی در ساحت جهاندانی، جهانداری و جهانآرایی
3/21/2013 12:00:00 AM
عقلانیت دینى و سکولار
نویسنده:
امان الله فصیحى
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1384 شماره سی و دوم - زمستان 84
معناشناسی عدالت در ساحت اجتماعی
نویسنده:
حسین توسلی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 زمستان 1393 شماره22
عدالت در ساحت هستی اجتماع
نویسنده:
مرتضی یوسفی راد
،
مقاله نشریه: پگاه حوزه » سال 1385 شنبه 26 فروردين 1385 شماره180
معناشناسی عدالت در ساحت اجتماعی
نویسنده:
حسین توسلی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 زمستان 93 - مسلسل 22
گرایشهای سکولار در اندیشه غرب
ارائه دهنده:
کریستیان کنزیان
،
کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاریهای علمی و بینالملل » نشست علمی - 1384
ساحت اجتماعی سکولاریسم
نویسنده:
محمدکاظم کریمی
،
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1395 شماره 4 (پیاپی 12)