دلایل جرم انگاری عدم ثبت ازدواج در ترازوی فقه و اصول

مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1399 شماره 3
چکیده:
مادۀ 49 قانون حمایت خانواده مصوب 1392ش. عدم ثبت ازدواج، طلاق و رجوع را به ­عنوان جرم شناخته و برای آن‌ها مجازات حبس تعزیری درجه 7 (از 91 روز تا شش ماه ) یا مجازات نقدی درجه 5 (بیش از 80 میلیون تا 180 میلیون ریال) را تعیین کرده است. در این تحقیق با هدف هماهنگ­ شدن هرچه بیشتر قوانین نظام جمهوری اسلامی با موازین شرعی و عقلی یا روش تطبیقی و تحلیلی، بخش اول این مادۀ قانونی که به عدم ثبت ازدواج می­ پردازد، مورد تحلیل فقهی قرار گرفته و دلایلی که به­ منظور اثبات مشروعیت آن مورد استفاده قرار گرفته یا ممکن است قرار گیرد، بررسی فقهی شده است و در نهایت، با نقد ادلۀ اثبات جرم­ انگاری عدم ثبت ازدواج و ردّ اعتبار آن­ها این نتیجه به ­دست می­ آید که بر اساس حکم شرعی و اصل فقهی حرمت ایذاء و اضرار غیر، هیچ­کس از جمله قانونگذار نظام اسلامی مجاز نیست بدون مجوز شرعی مسلّم و قطعی، مجازاتی را برای عملی در نظر بگیرد. در صورتی که چنین شود، آن مجازات خلاف شرع، حرام و مخالف اصل 4 قانون اساسی است و با توجه به مخدوش بودن دلایل فقهی اثبات این ماده، این دلایل نمی ­توانند مجوزی بر عدول از قاعده باشند؛ لذا مصداق ایذاء و اضرار غیر و حرام شرعی است.
همچنین به لحاظ حقوقی نیز احترام به حقوق و آزادی­های فردی اصلی مسلّم است و اگر دلیل محکم و مسلّمی در دست نباشد حتی با وضع قانون (اصل 9 قانون اساسی) نمی­ توان از این اصل عدول کرد و با وضع مجازات یا به هر شکل دیگر، نمی­ توان آزادی و حقوق افراد جامعه را محدود نمود.

شعر و شاعرى در ترازوى فقه

مقاله نشریه: فقه » سال 1383 شماره 40

قواعد فقهی دخیل در جرم انگاری تخریب محیط زیست

مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1402 شماره 2

واکاوی دلایل عدم شرکت بزرگان شیعه کوفی در قیام کربلا

نویسنده: جواد فریور ،
مقاله نشریه: اسلام پژوهان » سال 1391 شماره اول - پاییز 91

فقه و ازدواج با کافران

مقاله نشریه: فقه » سال 1375 شماره 8-7

خارج فقه و اصول

نویسنده: محمدحسن سعیدی ،
مقاله نشریه: پیام زن » سال 1391 شماره 249

اصول فقه و هرمنوتیک

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » کرسی نقد - 1394

تبیین تاریخی دلایل عدم روایت واقعه غدیر در سیره ابن اسحاق

مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1398 پاییز 98 _ مسلسل 79
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397