روشهاى جاحظ در تبیین گزارشهاى تاریخى
نویسنده:
حسین مرادی نسب
،
حسین مرادی نسب
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1382 شماره 2 - تابستان - مسلسل 14
چکیده:
با جستوجو در آثار جاحظ مىتوان روشهاى او را در دستیابى به صحت اخبار، به صورت قواعدى کلى دریافت. وى با بیان قاعدهى «طبع» اعتقاد دارد که در نهاد افراد نسبت به یک موضوع، یک پذیرش عمومى و همگانى وجود دارد که این پذیرش عمومى مىتواند ملاک و معیار خوبى براى صحت گزارشهاى تاریخى باشد. همچنین وى اعتقاد دارد اگر بر خبرى اجماع باشد، احتمال تأویل و تفسیر در آن وجود ندارد و همه یک برداشت از خبر دارند. وى اعتقاد دارد که در نقد و فهم حدیث باید به نقش زمان و مکان، شأن نزول، نحوهى گزارش راوى و مقتضى حال مجلس، در روایات توجه کرد، تا بتوان به اصل گزارش تاریخى پىبُرد.
در مقالهى حاضر پس از معرفى اجمالى شخصیّت و آثار جاحظ، مهمترین اصول و قواعدى که وى در تاریخنویسى به کار گرفته، ارزیابى شده است.
با جستوجو در آثار جاحظ مىتوان روشهاى او را در دستیابى به صحت اخبار، به صورت قواعدى کلى دریافت. وى با بیان قاعدهى «طبع» اعتقاد دارد که در نهاد افراد نسبت به یک موضوع، یک پذیرش عمومى و همگانى وجود دارد که این پذیرش عمومى مىتواند ملاک و معیار خوبى براى صحت گزارشهاى تاریخى باشد. همچنین وى اعتقاد دارد اگر بر خبرى اجماع باشد، احتمال تأویل و تفسیر در آن وجود ندارد و همه یک برداشت از خبر دارند. وى اعتقاد دارد که در نقد و فهم حدیث باید به نقش زمان و مکان، شأن نزول، نحوهى گزارش راوى و مقتضى حال مجلس، در روایات توجه کرد، تا بتوان به اصل گزارش تاریخى پىبُرد.
در مقالهى حاضر پس از معرفى اجمالى شخصیّت و آثار جاحظ، مهمترین اصول و قواعدى که وى در تاریخنویسى به کار گرفته، ارزیابى شده است.
روشهاى جاحظ در تبیین گزارشهاى تاریخى
3/21/2003 12:00:00 AM
روشهاى تربیت در نهجالبلاغه
نویسنده:
سید جواد حسینی
،
مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 284
شناسایی تفصیلی کتاب «الرسائل السیاسیة» جاحظ
نویسنده:
سید علیرضا واسعی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1388 شماره 119
گلگشتی در رسائل جاحظ ترجمۀ رسالۀ الحاسد و المحسود
نویسنده:
روح الله شهیدی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1396 شماره 165
زندگی اجتماعی در عصر عباسی بر اساس آثار جاحظ
نویسنده:
نسیمه فلاحی نژاد
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1399 شماره 182