آن بر سر گنجست که.... جلب انتباه به ریزه کاری بیتی از سعدی

نویسنده: ،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1395 شماره 162
چکیده:
نویسنده در نوشتار پیش رو بیت «آن بر سر گنجست که چون نقطه به کنجی بنشیند و سرگشته چو پرگار نباشد » از سعدی شیرازی را مورد مداقه قرار داده است. از این رو، نخست دیدگاه شارحان پیرامون این بیت را بیان داشته و سپس، نظر خود را در شرح بیت اظهار می نماید. به زعم وی، سعدی در بیت مذکور گوشه چشم  شاعرانه ای به یک سنت کتابتی و رسم الخطی روزگار خویش داشته و با تکیه بر آن، در کنار معنای اصلی، تصویر هنرمندانه دیگری را به ذهن القا کرده است. آن تصویر، به شیوه کتابت حرف گاف بازمی گشت که در آن روزگاران، شایع بود که بسیاری از کاتبان، برای نشان دادن تفاوت کاف و گاف، گاف را به ریخت همان
کاف می نوشتند و آنگاه نقطه یا نقطه هایی روی آن می نهادند تا از کاف متمایز شود. اعتقاد نویسنده بر آن است که در کنار آن معنای اصلی بیت که کم و بیش مورد نظر شارحان است، این تصویر را به ذهن می آورد که وقتی نقطه بر سر کاف می نشیند، آن را گاف می کند. یعنی هر گاه نقطه بر سر کنج بنشیند، آن را گنج می گرداند. درواقع، نقطه ای که بر سر کنج نشسته است، بر سر گنج نشسته؛ درست چونان کسی که نقطه وار و کناره جویانه و خلوت گزینانه به کنجی می نشیند، چنین
کسی هم بر سر گنج نشسته است.

امیدوار، یک بَحثِ لُغَوی به بهانۀ بیْتی از سَعدی

نویسنده: جویا جهانبخش ،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1395 شماره 160

از آن سموم که بر طرف بوستان بگذشت....

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1383 شماره 87

خرم از آن نغمه که مردم بسپارند به یاد

نویسنده: نفسیه محمدی ،
مقاله نشریه: پیام زن » سال 1393 شماره 271

ما که می‌خواستیم خلق جهان با هم سر به سر خوب باشند و مهربان با هم

مقاله نشریه: سلام بچه‌ها » سال 1402 آبان مسلسل404-1402

از ماست که بر ماست

مقاله نشریه: پیام زن » سال 1379 شماره 102

غذایی که فقط بابا از آن خورد!

مقاله نشریه: پوپک » سال 1399 شماره 309
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397